నదీపులినచారిణః roaming the river-banks, సారసాన్ swans, చక్రవాకాంశ్చ ruddy geese, సపద్మాని full of lotuses, జలజైః along with aquatic birds in the sky, ఖగైః with birds, యుక్తాని joined
with, సరాంసి చ lakes also.

సహితాః together with, తే they, దూరమ్ distant, అధ్వానామ్ path, గత్వా having gone, దివాకరే Sun, లమ్బమానే was setting, పద్మపుష్కరసమ్బాధమ్ filled with lotuses, గజయూథైః with herds of elephants, అలఙ్కృతమ్ adorned, జలచారిభిః with aquatic animals, సారసైః by cranes, హంస కాదమ్బైః with flocks of swans, సఙ్కులమ్ filled with, యోజనాయతమ్ spread over a yojana, రమ్యమ్ delightful, తటాకమ్ tank, దదృశుః saw.

తతః thereafter, రామః Rama, మహాబలః of great prowess, లక్ష్మణశ్చ Lakshmana also, కౌతూహలాత్ out of curiosity, ధర్మభృతం నామ Dharmabrata by name, మునిమ్ to a sage, ప్రష్టుమ్ to enquire, సముపచక్రమే started.

తదా then, తేన by that, రాఘవేణ by Rama, ఏవమ్ in that way, ఉక్తః addressed, ధర్మాత్మా righteous one, మునిః sage, సరసః of the lake, కృత్స్నమ్ entire, ప్రభవమ్ origin, అఖ్యాతుమ్ to narrate, ఉపచక్రమే started.

మహామునిః the great sage, సః that, మాణ్డకర్ణి: Mandakarni, వాయుభక్షః living on air, జలాశ్రయః standing in water, దశవర్షసహస్రాణి for ten thousand years, తీవ్రమ్ intense, తపః penance, తేపే performed.

ఏషః this, మునిః sage, అస్మాకమ్ our, కస్యచిత్ of some one, స్థానమ్ place, ప్రార్థయతే he is praying for, ఇతి like this, సర్వే all, తే of them, త్రిదివౌకసః gods whose abode is heaven, సంవిగ్నమనసః with agitated minds.

తతః then, దృష్టపరావరః knower of the inner self and the world of plurality, మునిః sage, తాభిః all of them, అప్సరోభిః by the apsaras, సురాణామ్ of gods, కార్యసిద్ధయే for the achievement of their target, మదనవశ్యత్వమ్ into the grip of Cupid, నీతః was taken.

తథైవ like that, అప్సరసః the apsaras, యథాసుఖమ్ happily నివసన్త్య: while living there, తపోయోగాత్ by the power of penance, యౌవనమ్ youth, ఆస్థితమ్ attaining, మునిమ్ sage, రమయన్తి are entertaining.

మహాయశాః glorious, రాఘవః Rama, సహ భ్రాత్రా with his brother, భావితాత్మనః of self-realised individuals తస్య his, ఏతత్ this, వచనమ్ word, ఆశ్చర్యమితి as wonderful, ప్రతిజగ్రాహ received.

మహాయశాః renowned, రాఘవః Rama, వైదేహ్యా సహ accompanied by Vaidehi, లక్ష్మణేన చ and also with Lakshmana, ప్రవిశ్య entered, సర్వైః by all, మునిభిః by sages too, పూజ్యమానః were honoured, ఉవాస dwelt.

రాఘవః Rama, క్వచిత్ at one place, పరిదశాన్ about ten, మాసాన్ months, క్వచిత్ at another hermitage, ఏకమ్ one only, సంవత్సరమ్ year, క్వచిత్ at one place, చతురః four, మాసాన్ months, క్వచిత్ at one hermitage, పఞ్చ five, షట్ చ six, అపరాన్ other months, అపరత్ర and in another hermitage, మాసాదపి more than a month, అధికమ్ more, క్వచిత్ at one place, అర్ధమ్ half a month, అధికమ్ more, త్రీన్ three, మాసాన్ months, అష్టమాసాన్ for eight months, సుఖమ్ comfortably, న్యవసత్ dwelt.

ధర్మజ్ఞః knower of dharma, శ్రీమాన్ graceful, రాఘవః Rama, సీతయా సహ with Sita, పరివృత్య after going round, పునరేవ once again, సుతీక్ష్ణస్య Sutikshna's, ఆశ్రమమ్ hermitage, ఆజగామ హ returned.

తత్ that, ఆశ్రమస్థః staying in the hermitage, కాకుత్స్థ: Rama, కదాచిత్ at one time, మహామునిమ్ to the great sage, సుతీక్ష్ణమ్ Sutikshna, ఉపాసీనః seated near, వినయాత్ out of humility, ఇదమ్ these words, అబ్రవీత్ spoke.

తు you, అస్య this, వనస్య forest, మహత్తయా due to its vastness, తం దేశమ్ that place, న జానామి I do not know, ధీమతః of the wise, తస్య మహర్షేః of that sage, పుణ్యమ్ sacred, అశ్రమపదమ్ location of hermitage, కుత్ర where.

తమ్ to that, మునివరమ్ best of sages, స్వయమ్ myself, అహమ్ I, శుశ్రూషేయమపి I may serve, యది that, ఏషః this, మహాన్ great, మనోరథః desire, మే my, హృది in the heart, పరివర్తతే is being entertained.

రాఘవ ! O Rama, అహమపి I also, సలక్ష్మణమ్ with Lakshmana, త్వామ్ you, సీతయా సహ with Sita, అగస్త్యమ్ to Agastya, అభిగచ్ఛ you may approach, ఇతి thus, ఏతదేవ that only, వక్తుకామః wished to tell.

తాత dear child!, ఆశ్రమాత్ from this hermitage, చత్వారి యోజనాని four yojanas, (8 x 4 = 32 miles) యాహి you may go, తతః thereafter, దక్షిణేన in southern direction, అగస్త్యభ్రాతుః Agastya of the brother of, మహాన్ great, శ్రీమాన్ beautiful, ఆశ్రమః hermitage.

తత్ర there, ప్రసన్నసలిలాః clear water, శివాః sacred, హంసకారణ్డవాకీర్ణాః filled with swans and ducks, చక్రవాకోపశోభితాః beautiful with ruddy geese, వివిధాః many, పద్మిన్యః lakes full of lotuses, రామ O Rama, తత్ర there, ఏకామ్ one, రజనీమ్ night, వ్యుష్య after spending, ప్రభాతే early in the morning, గమ్యతామ్ you can go.

రమణీయే enchanting, బహుపాదపసఙ్కులే full of many trees, తత్ర there, వనోద్దేశే in the forest tract, వైదేహీ Sita, లక్ష్మణశ్చ and Lakshmana too, త్వయా సహ along with you, రంస్యతే will enjoy, బహుపాదపసఙ్కులః filled with many trees, సః that, వనోద్దేశః forest region, రమ్యః delightful, హి will be.

రామః Rama, మునేః sage's, ఇతి this, శ్రుత్వా having heard, భ్రాత్రా సహ with brother, అభివాద్య చ reverentially saluted, సానుజః with his brother, సీతయా సహ with Sita, అగస్త్యమ్ Agastya, ఉద్దిశ్య intending to move in that direction, ప్రతస్థే moved out.

ఏతదేవ this alone is, మహాత్మనః of the great one, పుణ్యకర్మణః of holy deeds, అగస్త్యస్య మునేః Sage Agastya's, భ్రాతుః brother's, తస్య his, ఆశ్రమపదమ్ hermitage, దృశ్యతే is seen, నూనమ్ surely.

సహసా suddenly, పవనోక్షిప్తః wafted by the breeze, కటుకోదయః astringent aroma, పక్వానామ్ of the ripe fruits, పిప్పలీనామ్ fig trees, అయం గన్ధః this smell, అస్మాత్ from this, వనాత్ from the forest, ఉపాగతః coming from.

ఆశ్రమస్థస్య on the hermitages, పావకస్య of the fire, కృష్ణాభ్రశిఖరోపమమ్ looking like the tip of the dark cloud, వనమధ్యస్థమ్ appearing in the middle of the forest, ఏతత్ this way, ధూమాగ్రమ్ smoke, సమ్ప్రదృశ్యతే are seen.

సౌమ్య O handsome one, తత్ then, సుతీక్ష్ణస్య Sutikshna's, వచనమ్ word, మయా by me, యథా as, శ్రుతమ్ was heard, ఏషః this, నూనమ్ surely, అగస్త్యస్య Agastya's, భ్రాతుః brother's, ఆశ్రమః hermitage, భవిష్యతి it will be.

ఇల్వలః Ilvala, బ్రాహ్మణమ్ a brahmin's, రూపమ్ form, ధారాయన్ taking, సంస్కృతమ్ Sanskrit, వదన్ while speaking, నిర్ఘృణః a cruel one, శ్రాద్ధముద్దిశ్య for offering oblations to the dead on the day of anniversary, విప్రాన్ brahmins, ఆమన్త్రయతి స్మ invited.

తతః then, తేషాం విప్రాణామ్ when those brahmins, భుక్తవతామ్ finished eating, ఇల్వలః Ilvala, మహతా with a loud, స్వరేణ voice, వదన్ while shouting, వాతాపే O Vatapi, నిష్క్రమస్వ come out, ఇతి thus, అబ్రవీత్ he spoke.

పరన్తప O subduer of enemies, తాభ్యామ్ by both, సంహత్య after killing, పిశితాశనైః by those carnivorous, బ్రాహ్మణానామ్ brahmins, సహస్రాణి in thousands, ఏవమ్ in that way, నిత్యశః daily, వినాశితాని killed, తైః కామరూపిభిః by them assuming any form at will.

తతః then, సః ఇల్వలః that Ilvala, సమ్పన్నమ్ the ritual is complete, ఇతి like this, ఉక్త్వా having said, దత్త్వా giving, నిష్క్రమస్వ you may come out, ఇతి thus, భ్రాతరమ్ brother, అభ్యభాషత said, తతః after offering, హస్తోదకం water in hand.

మయా by me, జీర్ణస్య digested, రక్షసః of the demon, మేషరూపస్య of the form of a sheep, యమసాదనమ్ to the abode of Yama (lord of death), గతస్య one who has gone, తే భ్రాతుః your brother, నిష్క్రమితుమ్ to come out, శక్తిః power, కుతః where from.

సః that (Ilvala), మునిశ్రేష్ఠమ్ best among the sages, అభ్యద్రవత్ pounced upon, దీప్తతేజసా by him whose lustre was kindled, మునినా sage, అనలకల్పేన by fire-like, చక్షుషా eyes, నిర్దగ్ధః burnt, నిధనం గతః died.

తస్య రామస్య of Rama, సౌమిత్రిణా సహ along with Lakshmana, ఏవమ్ in that way, కథయమానస్య as he was narrating, సూర్యః Sun, అస్తం గతః had set, సన్ధ్యాకాలః evening time, అభ్యవర్తత had set in.

రాఘవః Rama, తేన మునినా by that sage, సమ్యక్ properly, ప్రతిగృహీతః was received, మూలఫలాని roots and fruits, ప్రాశ్య after eating, తామ్ that, ఏకామ్ one, నిశామ్ night, న్యవసత్ spent.

భగవన్ O lord !, నిశామ్ night, సుఖమ్ comfortably, అధ్యుషితః well-spent, త్వామ్ you, అభివాదయే I bow down, త్వామ్ you, ఆమన్త్రయే I seek your permission to leave, తే that, గురుమ్ respectable one, అగ్రజమ్ elder brother, ద్రష్టుమ్ to see, గచ్ఛామి I will go.

నీవారాన్ unvcultivated rice-fields, పనసాన్ jackfruit trees, తాలాన్ palmyra trees, తిమిశాన్ timishas, వఞ్జులాన్ ashoka, ధవాన్ trees with white flowers, చిరిబిల్వాన్ trees existing for a long time, మధూకాంశ్చ mahva trees, బిల్వానపి చ and bilva trees, తిన్దుకాన్ tindukas.

తతః then, రాజీవలోచనః lotus-eyed, రామః Rama, పృష్ఠతః behind, అనుగతమ్ following, వీరమ్ chivalrous one, లక్ష్మివర్ధనమ్ one who enhances grace by his company, సమీపస్థమ్ who stood nearby, లక్ష్మణమ్ Lakshmana, అబ్రవీత్ said.

స్వేన by his, కర్మణా by deeds, లోకే among people, అగస్త్యః as Agastya, ఇతి thus, విఖ్యాతః well-known, తస్య his, పరిశ్రాన్తశ్రమాపహః place of rest for those who are tired with hard work, ఆశ్రమః hermitage, దృశ్యతే is seen.

యస్య by whose, ప్రభావాత్ by his power, రాక్షసైః by the demons, ఇయమ్ this, దక్షిణా దిక్ southern side, త్రాసాత్ out of fear, దృశ్యతే is seen, నోపభుజ్యతే cannot be enjoyed, తస్య that Agastya's, ఆశ్రమపదమ్ hermitage, ఇదమ్ this is.

ప్రదక్షిణా very considerate place, ఇయమ్ దక్షిణా దిక్ on the southern side, భగవతః of the Lord (Agastya's), నామ్నా by name, త్రిషు in three, లోకేషు worlds, ప్రథితా famous, క్రూరకర్మభిః by men of wicked deeds, దుర్ధర్షా unassailable.

లోకార్చితః worshipped by the people, సాధుః a pious man, ఏషః he, సతామ్ హితే in the well-being of the virtuous, నిత్యరతః ever engaged, ఏషః such, అభిగతాన్ those who have come, అస్మాన్ to us, శ్రేయసా with welfare, యోజయిష్యతి will unite.

సగన్ధర్వాః with gandharvas, దేవాః the gods, సిద్ధాశ్చ siddhas, పరమర్షయః great sages, అత్ర here, నియతాహారమ్ controlled diet, అగస్త్యమ్ to Agastya's, సతతమ్ always, పర్యుపాసతే keep serving.

దేవాశ్చ gods also, యక్షాశ్చ yakshas too, పతగైస్సహ along with birds, నాగాశ్చ nagas too, నియతాహారాః of controlled diet, ధర్మమ్ righteous path, ఆరాధయిష్ణవః those who practise, అత్ర here, వసన్తి live.