[The story of Viradha ]
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿರಾಧೇ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ.
ಕೋಭವಾನ್ವನಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಚರಿಷ್ಯಸಿ ಯಥಾಸುಖಮ್৷৷3.3.1৷৷
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿರಾಧೇ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ.
ಕೋಭವಾನ್ವನಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಚರಿಷ್ಯಸಿ ಯಥಾಸುಖಮ್৷৷3.3.1৷৷
Sloka & Translation
ಇತಿ ಉಕತ್ವಾ having said so, ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಶ್ರೀಮಾನ್ graceful Lakshmana, ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ with a smile, ವಿರಾಧೇ at Viradha, ಕಃ ಭವಾನ್ who are you? ವನಮಭ್ಯೇತ್ಯ having come to the forest, ಯಥಾಸುಖಮ್ at will, ಚರಿಷ್ಯಸಿ you are roaming about.
Graceful Lakshmana asked Viradha with a smile, Who are you wandering in the forest at will ?.
ಅಥೋವಾಚ ಪುನರ್ವಾಕ್ಯಂ ವಿರಾಧಃ ಪೂರಯನ್ವನಮ್.
ಪೃಚ್ಛತೋ ಮಮ ಹಿ ಬ್ರೂತಂ ಕೌ ಯುವಾಂ ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯಥಃ৷৷3.3.2৷৷.
ಪೃಚ್ಛತೋ ಮಮ ಹಿ ಬ್ರೂತಂ ಕೌ ಯುವಾಂ ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯಥಃ৷৷3.3.2৷৷.
ಅಥ then, ವಿರಾಥಃ Viradha, ವನಮ್ forest, ಪೂರಯನ್ filling with echoes, ಪುನಃ again, ವಾಕ್ಯಮ್ words, ಉವಾಚ said, ಪೃಚ್ಛತಃ asked, ಮಮ me, ಬ್ರೂತಮ್ whereabouts, ಯುವಾಮ್ you both, ಕೌ who are you, ಕ್ವ where, ಗಮಿಷ್ಯಥಃ going.
Then Viradha with his voice filling the forest said, Instead of asking about me you both should speak out who you are and where you are going
ತಮುವಾಚ ತತೋ ರಾಮೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ಜ್ವಲಿತಾನನಮ್.
ಪೃಚ್ಛನ್ತಂ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಮಾತ್ಮನಃ৷৷3.3.3৷৷
ಪೃಚ್ಛನ್ತಂ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಮಾತ್ಮನಃ৷৷3.3.3৷৷
ತತಃ thereafter, ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ highly effulgent, ರಾಮಃ Rama, ಪೃಚ್ಛನ್ತಮ್ when asked, ಜ್ವಲಿತಾನನಮ್ burning countenance, ತಂ ರಾಕ್ಷಸಮ್ to that demon, ಆತ್ಮನಃ his, ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಮ್ Ikshvaku family, ಉವಾಚ described.
Questioned by the demon, who bore a burning countenance, the highly effulgent Rama introduced his Ikshvaku family:
ಕ್ಷತ್ರಿಯೌ ವೃತ್ತಸಮ್ಪನ್ನೌ ವಿದ್ಧಿ ನೌ ವನಗೋಚರೌ.
ತ್ವಾಂ ತು ವೇದಿತುಮಿಚ್ಛಾವಃ ಕಸ್ತ್ವಂ ಚರಸಿ ದಣ್ಡಕಾನ್৷৷3.3.4৷৷
ತ್ವಾಂ ತು ವೇದಿತುಮಿಚ್ಛಾವಃ ಕಸ್ತ್ವಂ ಚರಸಿ ದಣ್ಡಕಾನ್৷৷3.3.4৷৷
ನೌ both of us, ವೃತ್ತಸಮ್ಪನ್ನೌ endowed with good lineage, ವನಗೋಚರೌ both moving in the forest, ಕ್ಷತ್ರಿಯೌ two kshatriyas, ವಿದ್ಧಿ know, ತ್ವಾಂ ತು about you, ವೇದಿತುಮ್ wish to know, ಇಚ್ಛಾವಃ we both wish, ದಣ್ಡಕಾನ್ in the Dandaka forest, ಚರಸಿ you are going about, ತ್ವಮ್ you, ಕಃ tell.
Know us to be both kshatriyas, endowed with a good lineage and yet moving in the forest. We both wish to know, who you are and why you are going about in Dandaka forest?
ತಮುವಾಚ ವಿರಾಧಸ್ತು ರಾಮಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಮ್.
ಹನ್ತ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ನಿಬೋಧ ಮಮ ರಾಘವ৷৷3.3.5৷৷
ಹನ್ತ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ನಿಬೋಧ ಮಮ ರಾಘವ৷৷3.3.5৷৷
ವಿರಾಧಸ್ತು Viradha also, ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಮ್ one with truth as his prowess, ತಂ ರಾಮಮ್ to that Rama, ಉವಾಚ said, ಹನ್ತ O, ರಾಜನ್ to king, ರಾಘವ Rama, ತೇ to you, ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ I will tell, ಮಮ myself, ನಿಬೋಧ know.
Then Viradha said to Rama whose truth was his strength, I will tell you who I am. O, listen:
ಪುತ್ರಃ ಕಿಲ ಜಯಸ್ಯಾಹಂ ಮಾತಾ ಮಮ ಶತಹ್ರದಾ.
ವಿರಾಧ ಇತಿ ಮಾಮಾಹುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ৷৷3.3.6৷৷
ವಿರಾಧ ಇತಿ ಮಾಮಾಹುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ৷৷3.3.6৷৷
ಅಹಮ್ I am, ಜಯಸ್ಯ Jaya's, ಪುತ್ರಃ son, ಕಿಲ indeed, ಶತಹ್ರದಾ Satahrada, ಮಮ my, ಮಾತಾ mother, ಪೃಥಿವ್ಯಾಮ್ on this earth, ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ all the demons, ಮಾಮ್ me, ವಿರಾಧಃ Viradha ಇತಿ so, ಆಹುಃ call me.
I am indeed son to Jaya. My mother is Satahrada. Verily all the demons on this earth
call me Viradha.
ತಪಸಾ ಚಾಭಿಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಪ್ರಸಾದಜಾ.
ಶಸ್ತ್ರೇಣಾವಧ್ಯತಾ ಲೋಕೇಚ್ಛೇದ್ಯಾಭೇದ್ಯತ್ವಮೇವ ಚ৷৷3.3.7৷৷
ಶಸ್ತ್ರೇಣಾವಧ್ಯತಾ ಲೋಕೇಚ್ಛೇದ್ಯಾಭೇದ್ಯತ್ವಮೇವ ಚ৷৷3.3.7৷৷
ತಪಸಾ through penance, ಬ್ರಹ್ಮಣಃ from Brahma, ಪ್ರಸಾದಜಾ bestowed by his pleasure, ಲೋಕೇ in this world, ಶಸ್ತ್ರೇಣ with any weapon, ಅವಧ್ಯತಾ not to be killed, ಅಭಿಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ತಾ has been acquired, ಅಚ್ಛೇದ್ಯಾಭೇದ್ಯತ್ವಮೇವ ಚ not to be cut or broken by any.
By the grace of Lord Brahma I was bestowed with this prowess through my penance. In this world none can kill me with a weapon nor split nor cut me to pieces.
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಪ್ರಮದಾಮೇನಾಮನಪೇಕ್ಷೌ ಯಥಾಗತಮ್.
ತ್ವರಮಾಣೌ ಪಲಾಯೇಥಾಂ ನ ವಾಂ ಜೀವಿತಮಾದದೇ৷৷ 3.3.8৷৷
ತ್ವರಮಾಣೌ ಪಲಾಯೇಥಾಂ ನ ವಾಂ ಜೀವಿತಮಾದದೇ৷৷ 3.3.8৷৷
ಏನಾಮ್ this lady, ಪ್ರಮದಾಮ್ woman, ಉತ್ಸೃಜ್ಯ on giving up, ಅನಪೇಕ್ಷೌ without claiming her, ತ್ವರಮಾಣೌ quickly, ಯಥಾಗತಮ್ to the place where you came from, ಪಲಾಯೇಥಾಮ್ both of you may run, ವಾಮ್ to you both, ಜೀವಿತಮ್ life, ನ ಆದದೇ I will not take away.
Therefore, leave this lady and run away to the place you came from. I will not take away your life .
ತಂ ರಾಮಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಕೋಪಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ.
ರಾಕ್ಷಸಂ ವಿಕೃತಾಕಾರಂ ವಿರಾಧಂ ಪಾಪಚೇತಸಮ್৷৷3.3.9৷৷
ರಾಕ್ಷಸಂ ವಿಕೃತಾಕಾರಂ ವಿರಾಧಂ ಪಾಪಚೇತಸಮ್৷৷3.3.9৷৷
ರಾಮಃ Rama, ಕೋಪಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ with eyes reddened due to anger, ವಿಕೃತಾಕಾರಮ್ with deformed appearance, ಪಾಪಚೇತಸಮ್ with sinful intentions, ತಮ್ him, ವಿರಾಧಂ ರಾಕ್ಷಸಮ್ to demon Viradha, ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ replied.
With eyes reddened with anger Rama replied to the sinful, deformed Viradha:
ಕ್ಷುದ್ರ! ಧಿಕ್ತ್ವಾಂ ತು ಹೀನಾರ್ಥಂ ಮೃತ್ಯುಮನ್ವೇಷಸೇ ಧ್ರುವಮ್.
ರಣೇ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಸನ್ತಿಷ್ಠ ನ ಮೇ ಜೀವನ್ ಗಮಿಷ್ಯಾಸಿ৷৷3.3.10৷৷
ರಣೇ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಸನ್ತಿಷ್ಠ ನ ಮೇ ಜೀವನ್ ಗಮಿಷ್ಯಾಸಿ৷৷3.3.10৷৷
ಕ್ಷುದ್ರ! O vile creature, ಹೀನಾರ್ಥಮ್ mean, ತ್ವಾಮ್ you, ಧಿಕ್ fie upon, ಧ್ರುವಮ್ surely, ಮೃತ್ಯುಮ್ death, ಅನ್ವೇಷಸೇ you are seeking, ಸನ್ತಿಷ್ಠ stay, ರಣೇ in war, ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ you will attain, ಜೀವನ್ while being alive, ಮೇ me, ನ ಗಮಿಷ್ಯಾಸಿ you will not go.
O vile, mean creature ! surely you are seeking death. Wait, you will meet it in the fight.
ತತಃ ಸಜ್ಯಂ ಧನುಃ ಕೃತ್ವಾ ರಾಮಸ್ಸುನಿಶಿತಾಞ್ಛರಾನ್.
ಸುಶೀಘ್ರಮಭಿಸನ್ಧಾಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ನಿಜಘಾನ ಹ৷৷3.3.11৷৷
ಸುಶೀಘ್ರಮಭಿಸನ್ಧಾಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ನಿಜಘಾನ ಹ৷৷3.3.11৷৷
ತತಃ then, ರಾಮಃ Rama, ಧನುಃ bow, ಸಜ್ಯಮ್ strung, ಕೃತ್ವಾ after setting, ಸುನಿಶಿತಾನ್ sharp, ಶರಾನ್ arrows, ಸುಶೀಘ್ರಮ್ quickly, ಅಭಿಸನ್ಧಾಯ after aiming, ರಾಕ್ಷಸಮ್ rakshasa, ನಿಜಘಾನ hit, ಹ indeed.
Then Rama strung his bow immediately, shot the sharp arrows at Viradha and hit him verily.
ಧನುಷಾ ಜ್ಯಾಗುಣವತಾ ಸಪ್ತ ಬಾಣಾನ್ಮುಮೋಚ ಹ.
ರುಕ್ಮಪುಙ್ಖಾನ್ಮಹಾವೇಗಾನ್ಸುಪರ್ಣಾನಿಲತುಲ್ಯಗಾನ್৷৷3.3.12৷৷
ರುಕ್ಮಪುಙ್ಖಾನ್ಮಹಾವೇಗಾನ್ಸುಪರ್ಣಾನಿಲತುಲ್ಯಗಾನ್৷৷3.3.12৷৷
ಧನುಷಾ bow, ಜ್ಯಾಗುಣವತಾ string tied, ಮಹಾವೇಗಾನ್ swift ones, ಸುಪರ್ಣಾನಿಲತುಲ್ಯಗಾನ್ in speed comparable to Garuda and the wind-god, ರುಕ್ಮಪುಙ್ಖಾನ್ with bright feathers, ಸಪ್ತ ಬಾಣಾನ್ seven arrows, ಮುಮೋಚ ಹ verily released.
From his bow strung tight, Rama shot seven swift, golden-feathered arrows comparable to Garuda and the Wind-god in speed.
ತೇ ಶರೀರಂ ವಿರಾಧಸ್ಯ ಭಿತ್ತ್ವಾಬರ್ಹಿಣವಾಸಸಃ.
ನಿಪೇತುಶ್ಶೋಣಿತಾದಿಗ್ಧಾ ಧರಣ್ಯಾಂ ಪಾವಕೋಪಮಾಃ৷৷3.3.13৷৷
ನಿಪೇತುಶ್ಶೋಣಿತಾದಿಗ್ಧಾ ಧರಣ್ಯಾಂ ಪಾವಕೋಪಮಾಃ৷৷3.3.13৷৷
ಪಾವಕೋಪಮಾಃ looking like fire, ತೇ they, ಬರ್ಹಿಣವಾಸಸಃ arrows tied with peacock feathers, ವಿರಾಧಸ್ಯ Viradha's, ಶರೀರಮ್ body, ಭಿತ್ತ್ವಾ after piercing, ಶೋಣಿತಾದಿಗ್ಧಾಃ drenched in blood, ಧರಣ್ಯಾಮ್ on the ground, ನಿಪೇತುಃ fell.
The arrows tied with peacock-feathers, looking like fire, pierced the body of Viradha which, drenched in blood, fell on the ground.
ಸ ವಿದ್ಧೋ ನ್ಯಸ್ಯ ವೈದೇಹೀಂ ಶೂಲಮುದ್ಯಮ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಃ.
ಅಭ್ಯದ್ರವತ್ಸುಸಙ್ಕೃದ್ಧಸ್ತದಾ ರಾಮಂ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಮ್৷৷3.3.14৷৷
ಅಭ್ಯದ್ರವತ್ಸುಸಙ್ಕೃದ್ಧಸ್ತದಾ ರಾಮಂ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಮ್৷৷3.3.14৷৷
ವಿದ್ಧಃ Pierced, ಸಃ he, ರಾಕ್ಷಸಃ that rakshasa, ತದಾ then, ವೈದೇಹೀಮ್ Sita, ನ್ಯಸ್ಯ left her, ಶೂಲಮ್ a spear, ಉದ್ಯಮ್ಯ after lifting, ಸುಸಙ್ಕೃದ್ಧಃ with intense anger, ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಮ್ with Lakshmana, ರಾಮಮ್ towards Rama, ಅಭ್ಯದ್ರವತ್ ran towards.
Hit by Rama and Lakshmana, the enraged demon left Vaidehi, lifted a sharp spear and ran towards them.
ಸ ವಿನದ್ಯ ಮಹಾನಾದಂ ಶೂಲಂ ಶಕ್ರಧ್ವಜೋಪಮಮ್.
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಶೋಭತ ತದಾ ವ್ಯಾತ್ತಾನನ ಇವಾನ್ತಕಃ৷৷3.3.15৷৷
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಶೋಭತ ತದಾ ವ್ಯಾತ್ತಾನನ ಇವಾನ್ತಕಃ৷৷3.3.15৷৷
ತದಾ then, ಸಃ that, ಮಹಾನಾದಮ್ loud noise, ವಿನದ್ಯ producing, ಶಕ್ರಧ್ವಜೋಪಮಮ್ like Indra's banner, ಶೂಲಮ್ spike, ಪ್ರಗೃಹ್ಯ taking, ವ್ಯಾತ್ತಾನನಃ with wide open mouth, ಅನ್ತಕಃ god of death, ಇವ like, ಅಶೋಭತ shone.
The demon who produced a great noise with his wide open mouth resembled the god of death. He lifted a sharp spike that looked like Indra's banner.
ಅಥ ತೌ ಭ್ರಾತರೌ ದೀಪ್ತಂ ಶರವರ್ಷಂ ವವರ್ಷತುಃ.
ವಿರಾಧೇ ರಾಕ್ಷಸೇ ತಸ್ಮಿನ್ ಕಾಲಾನ್ತಕಯಮೋಪಮೇ৷৷3.3.16৷৷
ವಿರಾಧೇ ರಾಕ್ಷಸೇ ತಸ್ಮಿನ್ ಕಾಲಾನ್ತಕಯಮೋಪಮೇ৷৷3.3.16৷৷
ಅಥ and then, ತೌ both, ಭ್ರಾತರೌ brothers, ಕಾಲಾನ್ತಕಯಮೋಪಮೇ looking like Yama, the god of
death, ತಸ್ಮಿನ್ at him, ರಾಕ್ಷಸೇ at that demon, ವಿರಾಧೇ on Viradha, ದೀಪ್ತಮ್ bright, ಶರವರ್ಷಮ್ rain of arrows, ವವರ್ಷತುಃ showered.
And then both the brothers showered bright arrows on the demon Viradha who looked like Yama, the god of death.
ಸ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಮಹಾರೌದ್ರಃ ಸ್ಥಿತ್ವಾಜೃಮ್ಭತ ರಾಕ್ಷಸಃ.
ಜೃಮ್ಭಮಾಣಸ್ಯ ತೇ ಬಾಣಾಃ ಕಾಯಾನ್ನಿಷ್ಪೇತುರಾಶುಗಾಃ৷৷3.3.17৷৷
ಜೃಮ್ಭಮಾಣಸ್ಯ ತೇ ಬಾಣಾಃ ಕಾಯಾನ್ನಿಷ್ಪೇತುರಾಶುಗಾಃ৷৷3.3.17৷৷
ಮಹಾರೌದ್ರಃ extremely frightening, ಸಃ ರಾಕ್ಷಸ: that rakshasa, ಪ್ರಹಸ್ಯ after laughing, ಸ್ಥಿತ್ವಾ stood there, ಅಜೃಮ್ಭತ yawned, ಜೃಮ್ಭಮಾಣಸ್ಯ as he was yawning, ಕಾಯಾತ್ from the body, ಆಶುಗಾಃ swift-moving, ತೇ ಬಾಣಾಃ those arrows, ನಿಷ್ಪೇತುಃ fell down.
The demon who was extremely frightening stood there, laughing and yawning. As he yawned, all the swiftly-flying arrows fell out of his body.
ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ತು ವರದಾನೇನ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಮ್ರೋಧ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಃ.
ವಿರಾಧಃ ಶೂಲಮುದ್ಯಮ್ಯ ರಾಘವಾವಭ್ಯಧಾವತ৷৷3.3.18৷৷
ವಿರಾಧಃ ಶೂಲಮುದ್ಯಮ್ಯ ರಾಘವಾವಭ್ಯಧಾವತ৷৷3.3.18৷৷
ರಾಕ್ಷಸಃ demon, ವಿರಾಧಃ Viradha, ವರದಾನೇನ by virtue of a boon, ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ ತು by touch as well, ಪ್ರಾಣಾನ್ (Prana, Apana, Vyana, Udana, and Samana) vital breath, ಸಂರೋಧ್ಯ controlled, ಶೂಲಮ್ spike, ಉದ್ಯಮ್ಯ on taking out, ರಾಘವೌ Rama and Lakshmana, ಅಭ್ಯಧಾವತ ran after.
By virtue of a boon Viradha, the demon, controlled the vital breath of his body by a mere touch and, raising the spike, ran towards the two Raghava princes.
ತಚ್ಛೂಲಂ ವಜ್ರಸಙ್ಕಾಶಂ ಗಗನೇ ಜ್ವಲನೋಪಮಮ್.
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಶರಾಭ್ಯಾಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರಃ৷৷3.3.19৷৷
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಶರಾಭ್ಯಾಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರಃ৷৷3.3.19৷৷
ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಮ್ among the wielders of bows, ವರಃ best, ರಾಮಃ Rama, ಜ್ವಲನೋಪಮಮ್ like burning fire, ವಜ್ರಸಙ್ಕಾಶಮ್ resembling thunderbolt, ತತ್ that, ಶೂಲಮ್ spike, ದ್ವಾಭ್ಯಾಮ್ with two, ಶರಾಭ್ಯಾಮ್ arrows, ಗಗನೇ in the sky, ಚಿಚ್ಛೇದ broke asunder.
With two arrows, Rama, the best among wielders of weapons, broke down the spike in the sky burning like fire, and resembling the thunderbolt of Indra.
ತದ್ರಾಮವಿಶಿಖಚ್ಛಿನ್ನಂ ಶೂಲಂ ತಸ್ಯಕರಾದ್ಭುವಿ.
ಪಪಾತಾಶನಿನಾ ಛಿನ್ನಂ ಮೇರೋರಿವ ಶಿಲಾತಲಮ್৷৷3.3.20৷৷
ಪಪಾತಾಶನಿನಾ ಛಿನ್ನಂ ಮೇರೋರಿವ ಶಿಲಾತಲಮ್৷৷3.3.20৷৷
ರಾಮವಿಶಿಖೈಃ by Rama's arrow, ಛಿನ್ನಮ್ broken, ತತ್ ಶೂಲಮ್ spike, ಭುವಿ on the ground, ಅಪತತ್ fell, ಅಶನಿನಾ by the thunder, ಛಿನ್ನಮ್ broken into pieces, ಮೇರೋಃ of mount Meru, ಶಿಲಾತಲಮ್ ಇವ like a slab, ಪಪಾತ fell down.
The spike, broken down by Rama's arrow, fell like a slab of mount Meru splintered by Indra's thunder.
ತೌ ಖಡ್ಗೌ ಕ್ಷಿಪ್ರಮುದ್ಯಮ್ಯ ಕೃಷ್ಣಸರ್ಪೋಪಮೌಶುಭೌ.
ತೂರ್ಣಮಾಪೇತತುಸ್ತಸ್ಯ ತದಾ ಪ್ರಹರತಾಂ ಬಲಾತ್৷৷3.3.21৷৷
ತೂರ್ಣಮಾಪೇತತುಸ್ತಸ್ಯ ತದಾ ಪ್ರಹರತಾಂ ಬಲಾತ್৷৷3.3.21৷৷
ತದಾ then, ತೌ both, ಉದ್ಯತೌ coming on, ಕೃಷ್ಣಸರ್ಪೋಪಮೌ both looking like black serpents, ಶುಭೌ auspicious, ಖ್ಗೌ the two swords, ಕ್ಷಿಪ್ರಮ್ quickly, ಉದ್ಯಮ್ಯ raising, ತೂರ್ಣಮ್ at once, ತಸ್ಯ at him, ಆಪೇತತುಃ fell upon, ಬಲಾತ್ strongly, ಪ್ರಹರತಾಮ್ struck ತಸ್ಯ him.
Then both Rama and Lakshmana quickly raised their swords which looked like black serpents and at once fell upon the demon who was going to strike with great force.
ಸ ವಧ್ಯಮಾನಃ ಸುಭೃಶಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಪರಿರಭ್ಯತೌ.
ಅಪ್ರಕಮ್ಪ್ಯೌ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ರೌದ್ರಃ ಪ್ರಸ್ಥಾತುಮೈಚ್ಛತ৷৷3.3.22৷৷
ಅಪ್ರಕಮ್ಪ್ಯೌ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ರೌದ್ರಃ ಪ್ರಸ್ಥಾತುಮೈಚ್ಛತ৷৷3.3.22৷৷
ವಧ್ಯಮಾನಃ being struck, ರೌದ್ರಃ angry one, ಸಃ he, ಅಪ್ರಕಮ್ಪ್ಯೌ the unshakeable two, ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ two tiger-like men, ತೌ both, ಭುಜಾಭ್ಯಾಮ್ with his arms, ಸುಭೃಶಮ್ tightly, ಪರಿಗೃಹ್ಯ holding, ಪ್ರಸ್ಥಾತುಮ್ to set out, ಐಚ್ಛತ intended.
Struck down, the angry demon tightly caught hold of both of them under his arms and
wanted to set out, carrying Rama and Lakshmana, the two unshakeable tigers among men.
ತಸ್ಯಾಭಿಪ್ರಾಯಮಾಜ್ಞಾಯ ರಾಮೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಮಬ್ರವೀತ್.
ವಹತ್ವಯಮಲಂ ತಾವತ್ಪಥಾನೇನ ತು ರಾಕ್ಷಸಃ৷৷3.3.23৷৷
ವಹತ್ವಯಮಲಂ ತಾವತ್ಪಥಾನೇನ ತು ರಾಕ್ಷಸಃ৷৷3.3.23৷৷
ತಸ್ಯ his, ಅಭಿಪ್ರಾಯಮ್ intention, ಆಜ್ಞಾಯ having understood, ರಾಮಃ Rama, ಲಕ್ಷ್ಮಣಮ್ to Lakshmana, ಅಬ್ರವೀತ್ said, ಅಯಂ ರಾಕ್ಷಸಃ this demon, ಅನೇನ ಪಥಾ by this path, ಅಲಮ್ no need to prohibit, ವಹತು ತಾವತ್ let him carry us.
Rama understood the intention of the demon and said to Lakshmana, Let him go his way, no need to stop him.
ಯಥಾ ಚೇಚ್ಛತಿ ಸೌಮಿತ್ರೇ! ತಥಾ ವಹತು ರಾಕ್ಷಸಃ.
ಅಯಮೇವ ಹಿ ನಃ ಪನ್ಥಾ ಯೇನ ಯಾತಿ ನಿಶಾಚರಃ৷৷3.3.24৷৷
ಅಯಮೇವ ಹಿ ನಃ ಪನ್ಥಾ ಯೇನ ಯಾತಿ ನಿಶಾಚರಃ৷৷3.3.24৷৷
ಸೌಮಿತ್ರೇ! O Lakshmana, ರಾಕ್ಷಸಃ the demon, ಯಥಾ as, ಇಚ್ಛತಿ wishes to go, ತಥಾ like that, ವಹತು let him carry, ನಿಶಾಚರಃ night-stalker ಯೇನ by which ever, ಯಾತಿ moves, ಅಯಮೇವ this alone, ಸಃ such, ಪನ್ಥಾಃ ಹಿ direction only.
O Lakshmana, let the night-stalker go the way he wishes. That is, in fact, our path.
ಸ ತು ಸ್ವಬಲವೀರ್ಯೇಣ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ನಿಶಾಚರಃ.
ಬಾಲಾವಿವ ಸ್ಕನ್ಧಗತೌ ಚಕಾರಾತಿಬಲೋದ್ಧತಃ৷৷3.3.25৷৷
ಬಾಲಾವಿವ ಸ್ಕನ್ಧಗತೌ ಚಕಾರಾತಿಬಲೋದ್ಧತಃ৷৷3.3.25৷৷
ಅತಿಬಲೋದ್ಧತಃ one puffed with great strength, ಸಃ that Viradha, ನಿಶಾಚರಃ ತು rakshasa on his part, ಸ್ವಬಲವೀರ್ಯೇಣ by his own strength, ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ after lifting, ಬಾಲಾವಿವ like two children, ಸ್ಕನ್ಧಗತೌ on both his shoulders, ಚಕಾರ made.
Puffed up with his own great strength, Viradha lifted them and placed them on his shoulders as though they were two children.
ತಾವಾರೋಪ್ಯ ತತಃ ಸ್ಕನ್ಧಂ ರಾಘವೌ ರಜನೀಚರಃ.
ವಿರಾಧೋ ವಿನದನ್ಘೋರಂ ಜಗಾಮಾಭಿಮುಖೋ ವನಮ್৷৷3.3.26৷৷
ವಿರಾಧೋ ವಿನದನ್ಘೋರಂ ಜಗಾಮಾಭಿಮುಖೋ ವನಮ್৷৷3.3.26৷৷
ತತಃ then, ರಜನೀಚರಃ the night-stalker, ವಿರಾಧಃ Viradha, ತೌ both ರಾಘವೌ Rama and Lakshmana, ಸ್ಕನ್ಧಮ್ on the shoulders, ಆರೋಪ್ಯ keeping, ಘೋರಮ್ dreadfuly, ವಿನದನ್ while screaming, ವನಮ್ ಅಭಿಮುಖಃ towards the forest, ಜಗಾಮ proceeded.
Then the night-stalker proceeded towards the forest, carrying both the scions of the Raghu race on his shoulders-roaring.
ವನಂ ಮಹಾಮೇಘನಿಭಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ದ್ರುಮೈರ್ಮಹದ್ಭಿರ್ವಿವಿಧೈರುಪೇತಮ್.
ನಾನಾವಿಧೈಃ ಪಕ್ಷಿಕುಲೈರ್ವಿಚಿತ್ರಂ ಶಿವಾಯುತಂ ವ್ಯಾಲಮೃಗೈರ್ವಿಕೀರ್ಣಮ್৷৷3.3.27৷৷
ನಾನಾವಿಧೈಃ ಪಕ್ಷಿಕುಲೈರ್ವಿಚಿತ್ರಂ ಶಿವಾಯುತಂ ವ್ಯಾಲಮೃಗೈರ್ವಿಕೀರ್ಣಮ್৷৷3.3.27৷৷
ಮಹಾಮೇಘನಿಭಮ್ looking like a huge cloud, ಮಹದ್ಭಿ: with huge ones, ವಿವಿಧೈಃ of different kinds, ದ್ರುಮೈಃ by trees, ಉಪೇತಮ್ filled with, ನಾನಾವಿಧೈಃ different kinds, ಪಕ್ಷಿಕುಲೈಃ flocks of birds, ವಿಚಿತ್ರಮ್ wonderful, ಶಿವಾಯುತಮ್ full of jackals, ವ್ಯಾಲಮೃಗೈಃ with wild animals, ವಿಕೀರ್ಣಮ್ covered with, ವನಮ್ forest, ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ entered.
Viradha entered the forest which appeared like a huge cloud. Overgrown with different types of large trees, it abounded in wonderful birds, jackals and other wild animals.
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಅರಣ್ಯಕಾಣ್ಡೇ ತೃತೀಯಸ್ಸರ್ಗಃ৷৷
Thus ends the third sarga of Aranyakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki.