[Maricha's admonitions and warnings to Ravana]
ആജ്ഞപ്തോ രാജവദ്വാക്യം പ്രതികൂലം നിശാചരഃ.
അബ്രവീത്പരുഷം വാക്യം മാരീചോ രാക്ഷസാധിപമ്৷৷3.41.1৷৷
ആജ്ഞപ്തോ രാജവദ്വാക്യം പ്രതികൂലം നിശാചരഃ.
അബ്രവീത്പരുഷം വാക്യം മാരീചോ രാക്ഷസാധിപമ്৷৷3.41.1৷৷
Sloka & Translation
നിശാചരഃ demon, പ്രതികൂലമ് adversely, രാജവത് royal, ആജ്ഞപ്തഃ commanded, മാരീചഃ Maricha, രാക്ഷസാധിപമ് to the king of the demons, പരുഷമ് harsh, വാക്യമ് words, അബ്രവീത് said.
At this royal command which was against his interest Maracha used harsh words to the demon-king:
കേനായമുപദിഷ്ടസ്തേ വിനാശഃ പാപകര്മണാ.
സപുത്രസ്യ സരാഷ്ട്രസ്യ സാമാത്യസ്യ നിശാചര৷৷3.41.2৷৷
സപുത്രസ്യ സരാഷ്ട്രസ്യ സാമാത്യസ്യ നിശാചര৷৷3.41.2৷৷
നിശാചര Ravana, സപുത്രസ്യ with your sons, സരാഷ്ട്രസ്യ with the kingdom, സാമാത്യസ്യ with the ministers, തേ to you, അയമ് this, വിനാശഃ destruction, പാപകര്മണാ sinful action, കേന by whom, ഉപദിഷ്ടഃ advised.
Who is that sinner who has given you this advice which will spell destruction on you, your sons, your kingdom and your ministers ?
കസ്ത്വയാ സുഖിനാ രാജന്നാഭിനന്ദതി പാപകൃത്.
കേനേദമുപദിഷ്ടം തേ മൃത്യുദ്വാരമുപായതഃ৷৷3.41.3৷৷
കേനേദമുപദിഷ്ടം തേ മൃത്യുദ്വാരമുപായതഃ৷৷3.41.3৷৷
രാജന് king, കഃ who, പാപകൃത് sinner, സുഖിനാ happy one, ത്വയാ by you, നാഭിനന്ദതി not tolerate, മൃത്യുദ്വാരമ് death gate, ഇദമ് this, കേന by whom, തേ you, ഉപായതഃ cunningly, ഉപദിഷ്ടമ് advised.
Which sinner is not able to see you happy? O king! by whom is this gate of death
shown to you cunningly?
ശത്രവസ്തവ സുവ്യക്തം ഹീനവീര്യാ നിശാചരാഃ.
ഇച്ഛന്തി ത്വാം വിനശ്യന്തമുപരുദ്ധം ബലീയസാ৷৷3.41.4৷৷
ഇച്ഛന്തി ത്വാം വിനശ്യന്തമുപരുദ്ധം ബലീയസാ৷৷3.41.4৷৷
തവ your, ശത്രവഃ enemies, ഹീനവീര്യാഃ deprived of valour, നിശാചരാഃ demons, ത്വാമ് you, ബലീയസാ by a strong person, ഉപരുദ്ധമ് obstructed, വിനശ്യന്തമ് being destroyed, ഇച്ഛന്തി they like, സുവ്യക്തമ് it is very clear,
This is clear that your enemy demons are now powerless. Hence they want you to be engaged with a stronger power and be destroyed.
കേനേദമുപദിഷ്ടം തേ ക്ഷുദ്രേണാഹിതവാദിനാ.
യസ്ത്വാമിച്ഛതി നശ്യന്തം സ്വകൃതേന നിശാചര৷৷3.41.5৷৷
യസ്ത്വാമിച്ഛതി നശ്യന്തം സ്വകൃതേന നിശാചര৷৷3.41.5৷৷
നിശാചര O nightwalker (Ravana), യഃ he who, ത്വാമ് to you, സ്വകൃതേന by your own action, നശ്യന്തമ് being destroyed, ഇച്ഛതി wishes, ക്ഷുദ്രേണ by a mean fellow, അഹിതവാദിനാ one who gives wrong advice, കേന by whom, ഇദമ് this, തേ to you, ഉപദിഷ്ടമ് advised.
O Ravana! by which mean fellow is this advice given against your welfare? Who wants you to be destroyed by your own action.
വധ്യാഃ ഖലു ന ഹന്യന്തേ സചിവാസ്തവ രാവണ.
യേ ത്വാമുത്പഥമാരൂഢം ന നിഗൃഹ്ണന്തി സര്വശഃ৷৷3.41.6৷৷
യേ ത്വാമുത്പഥമാരൂഢം ന നിഗൃഹ്ണന്തി സര്വശഃ৷৷3.41.6৷৷
രാവണ Ravana, ഉത്പഥമ് wrong path, ആരൂഢമ് you ascended, ത്വാമ് you, യേ those, സര്വശഃ by all means, ന നിഗൃഹ്ണന്തി do not prevent, തവ സചിവാഃ your ministers, വധ്യാഃ ഖലു deserve to be slayed, ന ഹന്യന്തേ they are not slain?
O Ravana! the ministers should have prevented you by all means from adopting this wrong path. Since they have not done so, they deserve to be spain.
അമാത്യൈഃ കാമവൃത്തോ ഹി രാജാ കാപഥമാശ്രിതഃ.
നിഗ്രാഹ്യസ്സര്വഥാ സദഭിര്ന നിഗ്രാഹ്യോ നിഗൃഹ്യസേ৷৷3.41.7৷৷
നിഗ്രാഹ്യസ്സര്വഥാ സദഭിര്ന നിഗ്രാഹ്യോ നിഗൃഹ്യസേ৷৷3.41.7৷৷
കാമവൃത്തഃ lustful, കാപഥമ് evil path, ആശ്രിതഃ resorted to, രാജാ king, സദ്ഭി: by the good people, അമാത്യൈഃ by ministers, സര്വഥാ always, നിഗ്രാഹ്യഃ ഹി should be stopped, നിഗ്രാഹ്യഃ prevent, ന നിഗൃഹ്യസേ not prevented.
Good ministrers should always prevent a lustful king from taking resourse to an evil path. Why were you not stopped, even though you deserve to be checked.
ധര്മമര്ഥം ച കാമം ച യശശ്ച ജയതാം വര.
സ്വാമിപ്രസാദാത്സചിവാഃ പ്രാപ്നുവന്തി നിശാചര৷৷3.41.8৷৷
സ്വാമിപ്രസാദാത്സചിവാഃ പ്രാപ്നുവന്തി നിശാചര৷৷3.41.8৷৷
ജയതാമ് among the successful, വര best, നിശാചര demons, Ravana, സചിവാഃ ministers, ധര്മമ് righteousness, അര്ഥം ച prosperity, കാമം ച and pleasures, യശശ്ച and fame, സ്വാമിപ്രസാദാത് by the grace of the king, പ്രാപ്നുവന്തി attain.
O Ravana ! the best among the successful ministers attain piety, prosperity, pleasures and fame by the grace of the king.
വിപര്യയേ തു തത്സര്വം വ്യര്ഥം ഭവതി രാവണ.
വ്യസനം സ്വാമിവൈഗുണ്യാത്പ്രാപ്നുവന്തീതരേ ജനാഃ৷৷3.41.9৷৷
വ്യസനം സ്വാമിവൈഗുണ്യാത്പ്രാപ്നുവന്തീതരേ ജനാഃ৷৷3.41.9৷৷
രാവണ Ravana, വിപര്യയേ if it be otherwise, തത് then, സര്വമ് everything (the four attainments), വ്യര്ഥം ഭവതി will become useless, സ്വാമി വൈഗുണ്യാത് by the vices of the king, ഇതരേ ജനാഃ others, വ്യസനമ് calamity, പ്രാപ്നുവന്തി suffer.
Otherwise evrything will become useless, O Ravana ! Others will suffer calamities on account of their master's vices.
രാജമൂലോ ഹി ധര്മശ്ച ജയശ്ച ജയതാം വര.
തസ്മാത്സര്വാസ്വവസ്ഥാസു രക്ഷിതവ്യാ നരാധിപാഃ৷৷3.41.10৷৷
തസ്മാത്സര്വാസ്വവസ്ഥാസു രക്ഷിതവ്യാ നരാധിപാഃ৷৷3.41.10৷৷
ജയതാമ് among the victorious, വര best one, ധര്മശ്ച righteousness, ജയശ്ച victory, രാജമൂല: the king is the root, ഹി indeed, തസ്മാത് therefore, സര്വാസു in all, അവസ്ഥാസു stages, നരാധിപാഃ kings, രക്ഷിതവ്യാഃ deserve to be protected.
O Ravana, the best among the victorious! indeed the king is at the root of righteousness and victory.Therefore, the king should be protected by all at every stage.
രാജ്യം പാലയിതും ശക്യം ന തീക്ഷ്ണേന നിശാചര.
ന ചാപി പ്രതികൂലേന നാവിനീതേന രാക്ഷസ৷৷3.41.11৷৷
ന ചാപി പ്രതികൂലേന നാവിനീതേന രാക്ഷസ৷৷3.41.11৷৷
രാക്ഷസ demons, നിശാചര nightwalker, തീക്ഷ്ണേന by a rude one, രാജ്യമ് kingdom, പാലയിതുമ് to rule, ന ശക്യമ് is not possible, പ്രതികൂലേന by a hostile one, ന not, അവിനീതേന by an impolite one, ന not.
O night-walking demon ! a kingdom cannnot be governed by a king who is rude or hostile or impolite.
യേ തീക്ഷ്ണമന്ത്രാസ്സചിവാ ഭജ്യന്തേ സഹ തേന വൈ.
വിഷമേ തുരഗാ ശ്ശീഘ്രാ മന്ദസാരഥയോ യഥാ৷৷3.41.12৷৷
വിഷമേ തുരഗാ ശ്ശീഘ്രാ മന്ദസാരഥയോ യഥാ৷৷3.41.12৷৷
യേ whoever, സചിവാഃ ministers, തീക്ഷ്ണമന്ത്രാഃ who adopt improper strategies, മന്ദസാരഥയഃ when the charioteer is driving slow, ശീഘ്രാഃ swiftly, തുരഗാഃ horses, വിഷമേ യഥാ on a rugged surface, likewise, തേന by that, സഹ along with, ഭജ്യന്തേ വൈ are overthrown.
Ministers who adopt improper strategies go down along with the king just like swift horses driven by a slow charioteer on a rugged terrain.
ബഹവസ്സാധവോ ലോകേ യുക്താ ധര്മമനുഷ്ഠിതാഃ.
പരേഷാമപരാധേന വിനഷ്ടാസ്സപരിച്ഛദാഃ৷৷3.41.13৷৷
പരേഷാമപരാധേന വിനഷ്ടാസ്സപരിച്ഛദാഃ৷৷3.41.13৷৷
ലോകേ in this world, യുക്താഃ engaged, ധര്മമ് rightful duty, അനുഷ്ഠിതാഃ following, ബഹവഃ many, സാധവഃ pious, പരേഷാമ് of others, അപരാധേന by their mistakes, സപരിച്ഛദാഃ along with their kith and kin, വിനഷ്ടാഃ ruined.
Persons who walk the righteous path go down in this world along with their kith and kin due to the mistakes committed by others .
സ്വാമിനാ പ്രതികൂലേന പ്രജാസ്തീക്ഷ്ണേന രാവണ.
രക്ഷ്യമാണാ ന വര്ധന്തേ മേഷാ ഗോമായുനാ യഥാ৷৷3.41.14৷৷
രക്ഷ്യമാണാ ന വര്ധന്തേ മേഷാ ഗോമായുനാ യഥാ৷৷3.41.14৷৷
രാവണ Ravana, പ്രതികൂലേന by an unfavourable, തീക്ഷ്ണേന by a rude one, സ്വാമിനാ by the master, രക്ഷ്യമാണാഃ protected, പ്രജാഃ people, ഗോമായുനാ by a jackal, മേഷാഃ യഥാ like sheep, ന വര്ധന്തേ do not grow.
O Ravana, people who are ruled by a cruel and hostile king will not grow like the sheep protected by a jackal.
അവശ്യം വിനശിഷ്യന്തി സര്വേ രാവണ രാക്ഷസാഃ.
യേഷാം ത്വം കര്കശോ രാജാ ദുര്ബുദ്ധിരജിതേന്ദ്രിയഃ৷৷3.41.15৷৷
യേഷാം ത്വം കര്കശോ രാജാ ദുര്ബുദ്ധിരജിതേന്ദ്രിയഃ৷৷3.41.15৷৷
രാവണ O Ravana, യേഷാമ് of whom, കര്കശഃ rude , ദുര്ബുദ്ധി: evil-minded, അജിതേന്ദ്രിയഃ having no control over the senses, ത്വമ് you, രാജാ king, സര്വേ all, രാക്ഷസാഃ demons, അവശ്യമ് surely, വിനശിഷ്യന്തി perish.
Under a rude, crooked king whose senses are not under his control the demons will surely perish.
തദിദം കാകതാലീയം ഘോരമാസാദിതം മയാ.
അത്ര കിം ശോചനീയസ്ത്വം സസൈന്യോ വിനശിഷ്യസി৷৷3.41.16৷৷
അത്ര കിം ശോചനീയസ്ത്വം സസൈന്യോ വിനശിഷ്യസി৷৷3.41.16৷৷
മയാ I, കാകതാലീയമ് accidental, ഘോരമ് dreadful, തത് that, ഇദമ് this, ആസാദിതമ് reached, അത്ര here, കിമ് what, ത്വമ് you, ശോചനീയഃ deplorable, സസൈന്യഃ along with your army, വിനശിഷ്യസി will perish.
I am faced with this dreadful disaster accidentally. You will not only be in a miserable state because of your misdeeds, you will perish along with your army.
മാം നിഹത്യ തു രാമശ്ച ന ചിരാത്ത്വാം വധിഷ്യതി.
അനേന കൃതകൃത്യോസ്മി മ്രിയേയമരിണാ ഹതഃ৷৷3.41.17৷৷
അനേന കൃതകൃത്യോസ്മി മ്രിയേയമരിണാ ഹതഃ৷৷3.41.17৷৷
രാമഃ Rama, മാമ് me, നിഹത്യ after killing, ന ചിരാത് soon, ത്വാമ് you, വധിഷ്യതി will kill, അരിണാ by the enemy, ഹതഃ slayed, മ്രിയേയമ് I will die, അനേന by this, കൃതകൃത്യഃ accomplished, അസ്മി I will be.
Rama will kill you not long after killing me.Hence even if I die in the hands of the enemy, my desire will be fulfilled.
ദര്ശനാദേവ രാമസ്യ ഹതം മാമവധാരയ.
ആത്മാനം ച ഹതം വിദ്ധി ഹൃത്വാ സീതാം സബാന്ധവമ്৷৷3.41.18৷৷
ആത്മാനം ച ഹതം വിദ്ധി ഹൃത്വാ സീതാം സബാന്ധവമ്৷৷3.41.18৷৷
രാമസ്യ Rama's, ദര്ശനാദേവ by mere sight, മാമ് me, ഹതമ് a dead one, അവധാരയ presume, സീതാമ് Sita, ഹൃത്വാ abducting, സബാന്ധവമ് along with your kith and kin, ആത്മാനമ് yourself, ഹതമ് killed, വിദ്ധി understand.
Yu most understand that if I die at the very sight of Rama, you along with your relatives will perish with the abduction of Sita.
ആനയിഷ്യസി ചേത്സീതാമാശ്രമാത്സഹിതോ മയാ.
നൈവത്വമസി നാഹം ച നൈവ ലങ്കാ ന രാക്ഷസാഃ৷৷3.41.19৷৷
നൈവത്വമസി നാഹം ച നൈവ ലങ്കാ ന രാക്ഷസാഃ৷৷3.41.19৷৷
മയാ സഹിതഃ along with me, ആശ്രമാത് from the hermitage, സീതാമ് Sita, ആനയിഷ്യസി ചേത് if you bring, ത്വമ് നൈവ അസി you will not survive, അഹം ച I also, ന ലങ്കാ nor Lanka, നൈവ not, രാക്ഷസാഃ
demons, ന not.
If you bring Sita from the hermitage with my assistance, know that none of us will survive-you nor I, nor Lanka , nor the demons.
നിവാര്യമാണസ്തു മയാ ഹിതൈഷിണാ ന മൃഷ്യസേ വാക്യമിദം നിശാചര.
പരേതകല്പാ ഹി ഗതായുഷോ നരാ ഹിതം ന ഗൃഹ്ണന്തി സുഹൃദ്ഭിരീരിതമ്৷৷3.41.20৷৷
പരേതകല്പാ ഹി ഗതായുഷോ നരാ ഹിതം ന ഗൃഹ്ണന്തി സുഹൃദ്ഭിരീരിതമ്৷৷3.41.20৷৷
നിശാചര Ravana, ഹിതൈഷിണാ by your well-wisher, മയാ by me, നിവാര്യമാണഃ warned, ഇദമ് this, വാക്യമ് words, ന മൃഷ്യസേ do not comprehend, ഗതായുഷഃ men of reduced life span, പരേതകല്പാഃ almost dead, നരാഃ people, സുഹൃദ്ഭി: by friends, ഈരിതമ് told, ഹിതമ് good advice, ന ഗൃഹ്ണന്തി ഹി not accept.
O Ravana, you do not understand this word of warning coming from your well-wisher. Men who are going to die do not heed the advice given by their friends.
ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ അരണ്യകാണ്ഡേ ഏകചത്വാരിംശസ്സര്ഗഃ৷৷
Thus ends the fortyfirst sarga of Aranyakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki.