ലക്ഷ്മണഃ Lakshmana, തീര്ഥവതീമ് having landings, താമ് her, വിചിത്വാ searching, രാമമ് to Rama, അബ്രവീത് said, ഏനാമ് her, തീര്ഥേഷു at the landings, ന പശ്യാമി do not see, മേ when I, ക്രോശതഃ called out, ന ശൃണോതി no one hears.

രാമഃ Rama, ലക്ഷ്മണസ്യ Lakshmana's, വചഃ words, ശ്രുത്വാ on hearing, ദീനഃ a dejected man, സന്താപമോഹിതഃ overwhelmed with grief, സ്വയമ് himself, ഗാദാവരീം നദീമ് to river Godavari, സമഭിചക്രാമ went, സഃ രാമഃ that Rama, താമ് the river, ഉപസ്ഥിതഃ approached, സീതേ Sita, ക്വ where, ഇത്യേവമ് in this manner, അബ്രവീത് said.

തതഃ thereafter, ശോചതാ brooding, രാമേണ by Rama, പൃഷ്ടാ asked, സാ that, പ്രിയാമ് about his beloved, അസ്മൈ to him, ശംസ you may tell, ഇതി this, ഭൂതൈഃ beings, പ്രചോദിതാ prompted, സീതാമ് Sita, നാഭ്യവദത് no one has said.

സീതാദര്ശനകര്ശിതഃ emaciated on account of not finding Sita, രാമഃ Rama, തയാ നദ്യാ by that river not replying, സീതായാഃ of Sita, ദര്ശനേ see, നിരാശഃ disappointed, കൃതഃ was made, സൌമിത്രിമ് to Lakshmana, ഉവാച said.

രാജ്യവിഹീനസ്യ who lost his kingdom, വനേ in the forest, വന്യേന food available in the forest, ജീവതഃ lived, മേ me, സര്വമ് all, ശോകമ് grief, യാ വൈദേഹീ that Vaidehi, വ്യപനയേത് remove sorrow, സാ she, ക്വ where, ഗതാ നു has she gone?

ഗോദാവരീമ് Godavari, ജനസ്ഥാനമ് Janasthanam, ഇമമ് this, പ്രസ്രവണം Prasravana, ഗിരിമ് mountain, സര്വാണി all, അനുഗമിഷ്യാമി will follow up, സീതാ Sita, യദി ഹി ദൃശ്യതേ if Sita can be found.

നരവ്യാഘ്രഃ tiger among men, രാഘവഃ Rama, താന് them, ദൃഷ്ട്വാ seeing, ബാഷ്പസംരുദ്ധയാ blurred by tears, ദൃശാ with their sight, നിരീക്ഷന് beholding, സീതാ Sita, ക്വ where, ഇതി like this, പ്രത്യുവാച ഹ replied.

തേ മൃഗാഃ those deer, യേന by which, മാര്ഗം ച direction, ഭൂമിം ച and the land, നിരീക്ഷന്തേ സ്മ looking at, പുനശ്ച again, മാര്ഗം that path, ഇച്ഛന്തി intend to go, ലക്ഷ്മണേന even Lakshmana, ഉപലക്ഷിതാഃ niticed.

ദേവ lord, ഇമേ these, മൃഗാഃ deer, ക്വ where, (ഗതാ gone), ഇതി thus, ത്വയാ by you, പൃഷ്ടാഃ enquired, സഹസാ suddenly, ഉത്ഥിതാഃ got up, ക്ഷിതിം ചൈവ land as well as, ദക്ഷിണാം ദിശമ് southern side, യഥാ thus, ദര്ശയന്തി are showing, ഏതാമ് this, നൈഋതാമ് ദിശമ് south western direction, സാധു well, ഗച്ഛാവഹേ both will go, കശ്ചിത് some, ആഗമഃ source, യദി സ്യാത് may be, അഥ at that, സാ that, ആര്യാ വാ noble lady, ലക്ഷ്യതേ may be found.

ഏവമ് in that way, അന്യോന്യമ് with each other, സമ്ഭാഷമാണൌ conversing, (തൌ) ഉഭൌ both, ഭ്രാതരൌ brothers, വസുന്ധരായാമ് on the path, പതിതമ് പുഷ്പമാര്ഗമ് path scattered with flowers, അപശ്യതാമ് saw.

ലക്ഷ്മണ O Lakshmana!, ഇഹ here, താനി those, ഇമാനി the very same ones, പുഷ്പാണി flowers, അഭിജാനാമി I recognise them, ഇഹ here, കാനനേ in the forest, മയാ by me, ദത്താനി given, വൈദേഹ്യാ by Vaidehi, പിനദ്ധാനി worn, ഹി indeed.

പുരുഷര്ഷഭഃ a bull among men, ധര്മാത്മാ righteous, രാമഃ Rama, മഹാബാഹുമ് long-armed, ലക്ഷ്മണമ് Lakshmana, ഏവമ് in that way, ഉക്ത്വാ having said, പ്രസ്രവണാകുലമ് full of streams, ഗിരിമ് mountain, ഉവാച said.

തത്ര there, സിംഹഃ lion, ക്ഷുദ്രമൃഗം petty animal, ഗിരിമ് mountain, ക്രുദ്ധഃ angry, അബ്രവീത് said, പര്വത mountain, അഹമ് I, തേ your, സര്വാണി all, സാനൂനി slopes, യാവത് before, ന വിധ്വംസയാമി I do not destroy, ഹേമവര്ണാമ് golden complexioned, ഹേമാഭാമ് with lustre like gold, സീതാമ് Sita, ദര്ശയ show.

തതഃ then, ദാശരഥിഃ Dasaratha's son, രാമഃ Rama, ശിലോച്ചയമ് to the mountain, ഉവാച ച said, മമ my, ബാണാഗ്നിനിര്ദഗ്ധഃ burnt by the fire of my arrows, ഭസ്മീഭൂതഃ reduced to ashes, സതതമ് always, അസേവ്യഃ unfit to be served, നിസ്തൃണദ്രുമപല്ലവഃ with no grass, no trees, no twig, ഭവിഷ്യസി you will be there.

ഏവമ് in that way, രുഷിതഃ in anger, ചക്ഷുഷാ with eyes, ദിധക്ഷന്നിവ as if wishing to burn, രാമഃ Rama, ഭൂമൌ ground, നിഷ്ക്രാന്തമ് crossed, രാക്ഷസസ്യ the demon's, മഹത് large, പദമ് footprint, അഥ and then, ത്രസ്തായാഃ of the frightened lady, രാമകാങ്ക്ഷിണ്യാഃ who longed for Rama, ഇതസ്തതഃ here and there, പ്രധാവന്ത്യാഃ who was running, രാക്ഷസേന by the demon, അനുവൃത്തായാഃ who followed, മൈഥില്യാഃ Maithili's, പദാനി ച footprints, ദദര്ശ saw.

സൌമിത്രേ son of Sumitra, ലക്ഷ്മണ Lakshmana, പശ്യ see, വൈദേഹ്യാഃ Vaidehi's, ഭൂഷണാനാമ് of the ornaments, കനകബിന്ദവഃ golden bits, ശീര്ണാഃ shattered, വിവിധാനി many kinds, മാല്യാനി garlands, ച also.

ലക്ഷ്മണ O Lakshmana, വൈദേഹീ Vaidehi, കാമരൂപിഭിഃ assuming any form at their will, രാക്ഷസൈഃ by the demons, ഭിത്ത്വാഭിത്ത്വാ breaking into pieces, വിഭക്താ വാ she is torn, ഭക്ഷിതാ വാ eaten or,
ഭവിഷ്യതി would have, മന്യേ I think.

സൌമ്യ O handsome Lakshmana, കസ്യ whose, ഇദമ് this, മുക്താമണിമയമ് embedded with pearls and gems, തപനീയവിഭൂഷിതമ് adorned with gold, മഹത് ധനുഃ huge bow, ഭഗ്നമ് broken, ധരണ്യാമ് on the ground, പതിതമ് fallen?

ശതശലാകം ച having a hundred spokes, ദിവ്യമാല്യോപശോഭിതമ് festooned with wonderful flower garlands, ഭഗ്നദണ്ഡമ് with broken staff, ഇദം ഛത്രമ് this parasol, കസ്യ whose, സമ്യക് thrown down, ഭൂമൌ on the ground, നിപാതിതമ് fallen?

ദീപ്തപാവകസങ്കാശഃ looking like burning fire, ദ്യുതിമാന് dazzling, സമരധ്വജഃ battle flag, കസ്യ വാ whose, സാങ്ഗ്രാമികഃ useful in battle, രഥഃ chariot, ഭഗ്നഃ broken, അപവിദ്ധശ്ച turned upside down and broken.

ലക്ഷ്മണ Lakshmana, ശരൈഃ with arrows, പൂര്ണൌ both filled, വിധ്വസ്തൌ shattered, ശരാവരൌ two quivers, പശ്യ see, പ്രതോദാഭീശുഹസ്തഃ a man holding a whip and reins in the hands, ഹതഃ slain, അയം സാരഥിഃ this charioteer, കസ്യ whose?

ഏഷാ this, വ്യക്തമ് it is certain, കസ്യാപി some one's, പുരുഷസ്യ man's, രക്ഷസഃ demon's, പദവീ path, മമ for me, ജീവിതാന്തകമ് till the end of my life, ശതഗുണമ് hundred times, ഇദം വൈരമ് enmity like this, പശ്യ see.

സൌമ്യ ലക്ഷ്മണ O handsome Lakshmana, വൈദേഹ്യാമ് when Sita, ഭക്ഷിതായാമ് was eaten, ഹൃതായാമപി or carried off, മമ to me, ലോകേ in this world, കേ ഈശ്വരാഃ which of the gods, പ്രിയമ് happiness, കര്തുമ് do, ശക്താഃ not feasible?

മൃദുമ് gentle, ലോകഹിതേ for the welfare of the world, യുക്തമ് one engaged, ദാന്തമ് self-restraint, കരുണവേദിനമ് a compassionate, മാമ് me, ത്രിദശേശ്വരാഃ the gods, നിര്വീര്യഃ ഇതി as weak, മന്യന്തേ will consider, നൂനമ് certainly.

ലക്ഷ്മണ Lakshmana, യക്ഷാഃ yakshas, സുഖമ് peace, നൈവ പ്രാപ്സ്യന്തി not attain, യക്ഷാഃ yakshas, ന not, പിശാചാഃ goblins, ന not, രക്ഷസാഃ demons, ന not, കിന്നരാ വാ or kinneras, മനുഷ്യാ വാ or human beings,

ത്രൈലോക്യമ് the three worlds, സന്നിരുദ്ധഗ്രഹഗണമ് obstruct planets, ആവാരിതനിശാകരമ് preventing the movement of the Moon, വിപ്രണഷ്ടാനലമരുദ്ഭാസ്കരദ്യുതിസംവൃതമ് blocking and destroying the radiance of fire, wind and Sun, വിനിര്മഥിതശൈലാഗ്രമ് crushing the mountain tops, ശുഷ്യമാണജലാശയമ് drying up the tanks, ധ്വസ്തദ്രുമലതാഗുല്മമ് destroying the trees, creepers and shrubs, വിപ്രണാശിതസാഗരമ് annihilating the ocean, കാലകര്മണാ by a fatal act, സംയുക്തമ് together, കരിഷ്യാമി I will do.

ലക്ഷ്മണ O Lakshmana, സര്വഭൂതാനി all beings, മമ me, ചാപഗുണോന്മുക്തൈ: arrows released from my bow string, ബാണജാലൈഃ by arrows, നിരന്തരമ് will have no place to move, ആകാശമ് sky, ന ഉത്പതിഷ്യന്തി not fly.

മൈഥിലീഹേതോഃ for the sake of Maithili, ജീവലോകമ് this world of mortals, ആകര്ണപൂര്ണൈഃ fully drawing up to the ears, ദുരാവരൈഃ by the irresistible, ഇഷുഭിഃ arrows, അപിശാചമ് devoid of evil spirits, അരാക്ഷസമ് without demons, കരിഷ്യേ will do.

മമ my, ക്രോധാത് due to anger, ത്രൈലോക്യേ in three worlds, വിപ്രണാശിതേ destroyed, ദേവാഃ gods, നൈവ ഭവിഷ്യന്തി not exist, ദൈതേയാഃ demons, ന not, പിശാചാഃ evil spirits, ന not , രാക്ഷസാഃ demons, ന not.

സൌമിത്രേ O Lakshmana, ഹൃതാമ് a lady carried away, മൃതാം വാ or dead, ഈശ്വരാഃ by gods, മമ me, ന ദാസ്യന്തി do not give, അദ്യ now, സായകൈഃ by arrows, ഇമാന് this, ലോകാന് worlds, നിര്മര്യാദാന് without any boundaries, കരിഷ്യാമി will do.

രാമഃ Rama, ശ്രീമാന് handsome, പരപുരഞ്ജയഃ one who can conquer the cities of enemies, രാമഃ Rama, ഇതി thus, ഉക്ത്വാ having said, രോഷതാമ്രാക്ഷഃ with eyes reddened in anger, കാര്മുകമ് his bow, നിഷ്പീഡ്യ having pressed, ആശീവിഷോപമമ് comparable to a poisonous snake, ഘോരമ് dreadful, സന്ദീപ്തമ് glowing, ശരമ് arrow, ആദായ after taking out, ധനുഷി bow, സന്ധായ after stringing, യുഗാന്താഗ്നിരിവ like fire at the time of the dissolution of the world, ക്രുദ്ധഃ angry man, ഇദമ് these, വചനമ് words, അബ്രവീത് said.