[Sita's conjucture]
ததஷ்ஷாகாந்தரே லீநஂ தரிஷ்ட்வா சலிதமாநஸா.
வேஷ்டிதார்ஜுநவஸ்த்ரஂ தஂ வித்யுத்ஸங்காதபிங்கலம்৷৷5.32.1৷৷
ததஷ்ஷாகாந்தரே லீநஂ தரிஷ்ட்வா சலிதமாநஸா.
வேஷ்டிதார்ஜுநவஸ்த்ரஂ தஂ வித்யுத்ஸங்காதபிங்கலம்৷৷5.32.1৷৷
Sloka & Translation
ததஃ then, ஷாகாந்தரே in between the branches, லீநம் hidden, வேஷ்டிதார்ஜுநவஸ்த்ரம் clad in white, வித்யுத்ஸங்காதபிங்கலம் of tawny complexion like a cluster of lightnings, தம் him, தரிஷ்ட்வா seeing, சலிதமாநஸா got perplexed.
Sita got perplexed on seeing him (Hanuman), who was tawny in complexion and looked like a cluster of lightnings, clad in white and hidden in between the branches.
ஸா ததர்ஷ கபிஂ தத்ர ப்ரஷ்ரிதஂ ப்ரியவாதிநம்.
புல்லாஷோகோத்கராபாஸஂ தப்தசாமீகரேக்ஷணம்৷৷5.32.2৷৷
புல்லாஷோகோத்கராபாஸஂ தப்தசாமீகரேக்ஷணம்৷৷5.32.2৷৷
ஸா she, தத்ர there, புல்லாஷோகோத்கராபாஸம் bright like fully-blossomed Ashoka flower, தப்தசாமீகரேக்ஷணம் whose eyes are bright like molten gold, ப்ரஷ்ரிதம் was readily approaching, ப்ரியவாதிநம் one who spoke softly and pleasingly, கபிம் monkey, ததர்ஷ saw.
There (on the tree) she noticed a monkey like a cluster of fully blossomed Ashoka flower, shining bright, whose eyes were glowing like pure molten gold, speaking softly and pleasingly.
மைதிலீ சிந்தயாமாஸ விஸ்மயஂ பரமஂ கதா.
அஹோ பீமமிதஂ ரூபஂ வாநரஸ்ய துராஸதம்৷৷5.32.3৷৷
துர்நிரீக்ஷமிதி ஜ்ஞாத்வா புநரேவ முமோஹ ஸா.
அஹோ பீமமிதஂ ரூபஂ வாநரஸ்ய துராஸதம்৷৷5.32.3৷৷
துர்நிரீக்ஷமிதி ஜ்ஞாத்வா புநரேவ முமோஹ ஸா.
மைதிலீ Mythili, பரமம் supreme, விஸ்மயம் astonishment, கதா felt, சிந்தயாமாஸ began thinking,
அஹோ Oh!, வாநரஸ்ய vanara's, துராஸதம் inaccessible, இதம் this, ரூபம் appearance, பீமம் frightening, துர்நிரீக்ஷம் impossible to look at, இதி thus, ஜ்ஞாத்வா thinking, ஸா she, புநரேவ once again, முமோஹ fainted.
Astonisted Mythili began thinking. 'Oh! this vanara's appearance is frightening. He is terrible to look at. He is inaccessible'. Thinking over this again and again, she fainted.
விலலாப பரிஷஂ ஸீதா கருணஂ பயமோஹிதா৷৷5.32.4৷৷
ராமராமேதி துஃகார்தா லக்ஷ்மணேதி ச பாமிநீ.
ருரோத பஹுதா ஸீதா மந்தஂ மந்தஸ்வரா ஸதீ৷৷5.32.5৷৷
ராமராமேதி துஃகார்தா லக்ஷ்மணேதி ச பாமிநீ.
ருரோத பஹுதா ஸீதா மந்தஂ மந்தஸ்வரா ஸதீ৷৷5.32.5৷৷
பாமிநீ a noble lady, ஸீதா Sita, பயமோஹிதா overcome with fear, துஃகார்தா sorrowful, ராமராமேதி saying Rama, Rama, லக்ஷ்மணேதி ச and Lakshmana also, பரிஷம் repeatedly, கருணம் pitiably, விலலாப cried, ஸீதா Sita, மந்தஸ்வரா ஸதீ in low voice, பஹுதா many ways, ருரோத cried.
Overcome with sorrow and fear, noble Sita sobbed pitiably muttering repeatedly. 'O Rama, O Rama, O Lakshmana'.
ஸா தஂ தரிஷ்ட்வா ஹரிஷ்ரேஷ்டஂ விநீதவதுபஸ்திதம்.
மைதிலீ சிந்தயாமாஸ ஸ்வப்நோயமிதி பாமிநீ৷৷5.32.6৷৷
மைதிலீ சிந்தயாமாஸ ஸ்வப்நோயமிதி பாமிநீ৷৷5.32.6৷৷
பாமிநீ noble lady, ஸா மைதிலீ that Maithili, விநீதவத் humbly, உபஸ்திதம் stood near, தம் him, ஹரிஷ்ரேஷ்டம் best of vanaras, தரிஷ்ட்வா after seeing, அயம் this, ஸ்வப்நஃ dream, இதி thus, சிந்தயாமாஸ began thinking.
Noble Sita, seeing the best of vanaras who stood near humbly, began reflecting 'Is this a dream'?
ஸா வீக்ஷமாணா பரிதுபுக்நவக்த்ரஂ ஷாகாமரிகேந்த்ரஸ்ய யதோக்தகாரம்.
ததர்ஷ பிங்காதிபதே ரமாத்யஂ வாதாத்மஜஂ புத்திமதாஂ வரிஷ்டம்৷৷5.32.7৷৷
ததர்ஷ பிங்காதிபதே ரமாத்யஂ வாதாத்மஜஂ புத்திமதாஂ வரிஷ்டம்৷৷5.32.7৷৷
ஸா she, வீக்ஷமாணா was looking here and there, பரிதுபுக்நவக்த்ரம் with a large curved face, ஷாகாமரிகேந்த்ரஸ்ய of the lord of monkeys, யதோக்தகாரம் obedient servant, பிங்காதிபதே of the king of monkeys, அமாத்யம் minister, புத்திமதாம் among the intelligent, வரிஷ்டம் foremost, வாதாத்மஜம் son of the wind-god, ததர்ஷ saw.
Looking here and there, she saw a monkey with a large, curved face, an obedient servant and a minister of the monkey-lord, the foremost among the intelligentia and the son of the Wind-god.
ஸா தஂ ஸமீக்ஷ்யைவ பரிஷஂ விஸஂஜ்ஞா கதாஸுகல்பேந பபூவ ஸீதா.
சிரேண ஸஂஜ்ஞாஂ ப்ரதிலப்ய பூயோ விசிந்தயாமாஸ விஷாலநேத்ரா৷৷5.32.8৷৷
சிரேண ஸஂஜ்ஞாஂ ப்ரதிலப்ய பூயோ விசிந்தயாமாஸ விஷாலநேத்ரா৷৷5.32.8৷৷
ஸா ஸீதா that Sita, தம் him, ஸமீக்ஷ்யைவ after looking at, பரிஷம் greatly, விஸஂஜ்ஞா lost senses, கதாஸுகல்பேவ as if she was almost dead, பபூவ remained, விஷாலநேத்ரா large-eyed, சிரேண after a long time, ஸஂஜ்ஞாம் senses, ப்ரதிலப்ய after getting back, பூயஃ again, விசிந்தயாமாஸ started thinking
The large-eyed Sita lost her senses looking at him. She got back her senses after a long time and started thinking again:
ஸ்வப்நே மயாயஂ விகரிதோத்ய தரிஷ்டஷ்ஷாகாமரிகஷ்ஷாஸ்த்ரகணைர்நிஷித்தஃ.
ஸ்வஸ்த்யஸ்து ராமாய ஸ லக்ஷ்மணாய ததா பிதுர்மே ஜநகஸ்ய ராஜ்ஞஃ৷৷5.32.9৷৷
ஸ்வஸ்த்யஸ்து ராமாய ஸ லக்ஷ்மணாய ததா பிதுர்மே ஜநகஸ்ய ராஜ்ஞஃ৷৷5.32.9৷৷
அத்ய today, மயா by me, விகரிதஃ an ugly form, ஷாஸ்த்ரகணைஃ by sastras, நிஷித்தஃ prohibited, ஷாகாமரிகஃ monkey, ஸ்வப்நே in a dream, தரிஷ்டஃ is seen, ஸலக்ஷ்மணாய for Lakshmana, ராமாய for Rama, ததா so also, மே பிதுஃ my father, ஜநகஸ்ய ராஜ்ஞஃ of the king Janaka, ஸ்வஸ்தி auspicious, அஸ்து be
'Today I saw an ugly monkey in my dream. Its sight in a dream is inauspicious according to sastras. Let it be auspicious for Lakshmana and Rama for the sake of my father Janaka.
ஸ்வப்நோபி நாயஂ நஹி மேஸ்தி நித்ரா ஷோகேந துஃகேந ச பீடிதாயாஃ.
ஸுகஂ ஹி மே நாஸ்தி யதோஸ்மி ஹீநா தேநேந்துபூர்ணப்ரதிமாநநேந৷৷5.32.10৷৷
ஸுகஂ ஹி மே நாஸ்தி யதோஸ்மி ஹீநா தேநேந்துபூர்ணப்ரதிமாநநேந৷৷5.32.10৷৷
அயம் this, ஸ்வப்நோபி even in a dream, ந not, ஷோகேந with grief, துஃகேந ச and with sorrow, பீடிதாயாஃ a tormented woman, மே to me, நித்ரா sleep, நாஸ்தி ஹி not there, மே to me, ஸுகம் pleasure, நாஸ்தி ஹி not there, யதஃ therefore, இந்துபூர்ணப்ரதிமாநநேந whose face is like a fullmoon, தேந with him, ஹீநா devoid, அஸ்மி I am
"But no, it was not a dream for tormented by grief and sorrow I cannot have a dream. When separated from the moon-faced Rama I have no sleep or pleasure, how can I have dream?
ராமேதி ராமேதி ஸதைவ புத்த்யா விசிந்த்ய வாசா ப்ருவதீ தமேவ.
தஸ்யாநுரூபாஂ ச கதாஂ ததர்தமேவஂ ப்ரபஷ்யாமி ததா ஷரிணோமி৷৷5.32.11৷৷
தஸ்யாநுரூபாஂ ச கதாஂ ததர்தமேவஂ ப்ரபஷ்யாமி ததா ஷரிணோமி৷৷5.32.11৷৷
ராமேதி ராமேதி only Rama Rama, ஸதா ஐவ always, புத்த்யா with my brain, விசிந்த்ய after thinking, தமேவ him alone, ப்ருவதீ thinking of, தஸ்ய his, அநுரூபாம் favourable, ததர்தம் for his sake, கதாம் talk, ஏவம் in this way, ப்ரபஷ்யாமி I am seeing, ததா so also, ஷரிணோமி I am hearing.
"I am always meditating upon Rama and thinking of him alone. I am talking about things related to him. Because of that I see him and hear him.
அஹஂ ஹி தஸ்யாத்ய மநோபவேந ஸம்பீடிதா தத்கதஸர்வபாவா.
விசிந்தயந்தீ ஸததஂ தமேவ ததைவ பஷ்யாமி ததா ஷரிணோமி৷৷5.32.12৷৷
விசிந்தயந்தீ ஸததஂ தமேவ ததைவ பஷ்யாமி ததா ஷரிணோமி৷৷5.32.12৷৷
அத்ய now, அஹம் I, தஸ்ய his, மநோபவேந by love for him, ஸம்பீடிதா tormented, தத்கதஸர்வபாவா all my thoughts immersed in him, ஸததம் always, தமேவ about him only, விசிந்தயந்தீ while I am thinking of, ததைவ in a similar manner, பஷ்யாமி I am seeing, ததைவ only in such a way, ஷரிணோமி I am listening.
"I am tormented by intense love for Rama, with all my thoughts immersed in him. Since I am constantly thinking of him I see him and hear words about him. (She thinks it is all hallucination.)
மநோரதஸ்ஸ்யாதிதி சிந்தயாமி ததாபி புத்த்யா ச விதர்கயாமி.
கிஂ காரணஂ தஸ்ய ஹி நாஸ்தி ரூபஂ ஸுவ்யக்தரூபஷ்ச வதத்யயஂ மாம்৷৷5.32.13৷৷
கிஂ காரணஂ தஸ்ய ஹி நாஸ்தி ரூபஂ ஸுவ்யக்தரூபஷ்ச வதத்யயஂ மாம்৷৷5.32.13৷৷
மநோரதஃ desire, ஸ்யாத் may be, இதி thus, சிந்தயாமி I think, புத்த்யா ச thinking, ததா like that, விதர்கயாமி I am deliberating, தஸ்ய its, ரூபம் form, நாஸ்தி ஹி is not seen, அயம் this, ஸுவ்யக்தரூபஃ seen in a manifested form, மாம் by me, வததி speaks, காரணம் cause, கிம் what?
"I feel it is only the desire in my mind. Desire has no form. But the one who is addressing me has a form. I cannot understand this.
நமோஸ்து வாசஸ்பதயே ஸவஜ்ரிணே ஸ்வயஂபுவே சைவ ஹுதாஷநாய ச.
அநேந சோக்தஂ யதிதஂ மமாக்ரதோ வநௌகஸா தச்ச ததாஸ்து நாந்யதா৷৷5.32.14৷৷
அநேந சோக்தஂ யதிதஂ மமாக்ரதோ வநௌகஸா தச்ச ததாஸ்து நாந்யதா৷৷5.32.14৷৷
ஸவஜ்ரிணே along with Indra, வாசஸ்பதயே for Brihaspati, ஸ்வயஂபுவே சைவ even for the creator Brahma, ஹுதாஷநாய for god of fire, ச also, நமஃ salutations, அஸ்து may be, அநேந by him, வநௌகஸா by the resident of the forest, மம அக்ரதஃ in front of me, யத் whatever, இதம் this, உக்தம் spoken, தத் that, ததா true, அஸ்து may be, அந்யதா other than that, ந not be.
"My salutations to Indra, Brihaspati, Brahma the creator and also to the fire-god. Let all those words spoken by the vanara here in front of me be true and not other than that."
இத்யார்ஷே ஷ்ரீமத்ராமாயணே வால்மீகீய ஆதிகாவ்யே ஸுந்தரகாண்டே த்வாத்ரிஂஷஸ்ஸர்கஃ৷৷
Thus ends the thirtysecond sarga of Sundarakanda of the holy Ramayana, the first epic composed by sage Valmiki.