[Hanuman hands over the signet ring to Sita]
பூய ஏவ மஹாதேஜா ஹநூமாந்பவநாத்மஜஃ.
அப்ரவீத்ப்ரஷ்ரிதஂ வாக்யஂ ஸீதாப்ரத்யயகாரணாத்৷৷5.36.1৷৷
பூய ஏவ மஹாதேஜா ஹநூமாந்பவநாத்மஜஃ.
அப்ரவீத்ப்ரஷ்ரிதஂ வாக்யஂ ஸீதாப்ரத்யயகாரணாத்৷৷5.36.1৷৷
Sloka & Translation
மஹாதேஜாஃ mighty, பவநாத்மஜஃ son of the Wind-god, ஹநுமாந் Hanuman, ஸீதாப்ரத்யயகாரணாத் in order to inspire trust in Sita, பூய ஏவ again this way, ப்ரஷ்ரிதம் humbly, வாக்யம் these words, அப்ரவீத் said.
Mighty Hanuman, the son of the Wind-god again spoke to Sita humbly to inspire confidence in her.
வாநரோஹஂ மஹாபாகே தூதோ ராமஸ்ய தீமதஃ.
ராமநாமாங்கிதஂ சேதஂ பஷ்ய தேவ்யங்குலீயகம்৷৷5.36.2৷৷
ராமநாமாங்கிதஂ சேதஂ பஷ்ய தேவ்யங்குலீயகம்৷৷5.36.2৷৷
மஹாபாகே O noble lady!, அஹம் I am, தீமதஃ learned, ராமஸ்ய Rama's, தூதஃ envoy, வாநரஃ vanara, தேவி O god-like lady, ராமநாமாங்கிதம் which has the name of Rama inscribed, இதம் this, அங்குலீயகஂ ச ring also, பஷ்ய you see.
"O noble lady! I am a vanara, an envoy of learned Rama. You see this ring with Rama's name inscribed on it, O god-like lady !
ப்ரத்யயார்தஂ தவாநீதஂ தேந தத்தஂ மஹாத்மநா.
ஸமாஷ்வஸிஹி பத்ரஂ தே க்ஷீணதுஃகபலா ஹ்யஸி৷৷5.36.3৷৷
ஸமாஷ்வஸிஹி பத்ரஂ தே க்ஷீணதுஃகபலா ஹ்யஸி৷৷5.36.3৷৷
மஹாத்மநா great-self, தேந by him, தத்தம் given, தவ your, ப்ரத்யயார்தம் to make you trust, அநீதம் is brought, ஸமாஷ்வஸிஹி be calm, தே to you, பத்ரம் let you be auspicious, க்ஷீணதுஃகபலா your sorows ended, அஸி ஹி indeed.
"Be calm. Be blessed. Your sorrows have come to an end. This (the ring) is given by the great self, Rama, to make you trust me.
கரிஹீத்வா ப்ரேக்ஷமாணா ஸா பர்துஃ கரவிபூஷணம்.
பர்தாரமிவ ஸம்ப்ராப்தா ஜாநகீ முதிதாபவத்৷৷5.36.4৷৷
பர்தாரமிவ ஸம்ப்ராப்தா ஜாநகீ முதிதாபவத்৷৷5.36.4৷৷
பர்துஃ husband, கரவிபூஷணம் ornament that adorned his hand, கரிஹீத்வா having received, ப்ரேக்ஷமாணா gazing, ஸா ஜாநகீ Janaki, பர்தாரம் husband, ஸம்ப்ராப்தா இவ as if reached, முதிதா delighted, அபவத் became.
She received the ornament that adorned her husband's hand and gazed at it and felt delighted as though her husband had arrived.
சாரு தத்வதநஂ தஸ்யாஸ்தாம்ரஷுக்லாயதேக்ஷணம்.
அஷோபத விஷாலாக்ஷ்யா ராஹுமுக்த இவோடுராட்৷৷5.36.5৷৷
அஷோபத விஷாலாக்ஷ்யா ராஹுமுக்த இவோடுராட்৷৷5.36.5৷৷
தஸ்யாஸ்தாம்ரஷுக்லாயதேக்ஷணம் her white eyes with reddish tinge at the corners of the eyes, சாரு beautiful, தத்வதநஂ her countenance, விஷாலாக்ஷ்யா large-eyed, ராஹுமுக்த released by Rahu, இவோடுராட் like the Moon அஷோபத shone
Her beautiful countenance with large white eyes with a reddish tinge in the corners shone like the Moon released from Rahu.
ததஸ்ஸா ஹ்ரீமதீ பாலா பர்தரிஸந்தேஷஹர்ஷிதா.
பரிதுஷ்டா ப்ரியஂ கரித்வா ப்ரஷஷஂஸ மஹாகபிம்৷৷5.36.6৷৷
பரிதுஷ்டா ப்ரியஂ கரித்வா ப்ரஷஷஂஸ மஹாகபிம்৷৷5.36.6৷৷
ததஃ then, பாலா young lady, ஸா that Sita, பர்தரிஸந்தேஷஹர்ஷிதா delighted at the news of her husband, ஹ்ரீமதீ blushing lady, பரிதுஷ்டா felt happy, ப்ரியம் pleasing, கரித்வா action, மஹாகபிம் by the great monkey, ப்ரஷஷஂஸ praised.
Young Sita felt delighted about her husband's news and blushed. By praising him for his action, she pleased the great monkey.
விக்ராந்தஸ்த்வஂ ஸமர்தஸ்த்வஂ ப்ராஜ்ஞஸ்த்வஂ வாநரோத்தம.
யேநேதஂ ராக்ஷஸபதஂ த்வயைகேந ப்ரதர்ஷிதம்৷৷5.36.7৷৷
யேநேதஂ ராக்ஷஸபதஂ த்வயைகேந ப்ரதர்ஷிதம்৷৷5.36.7৷৷
வாநரோத்தம O foremost among the vanaras, ஏகேந single handed, யேந by which, த்வயா by you, இதம் this, ராக்ஷஸபதம் demon's abode, ப்ரதர்ஷிதம் assailed, த்வம் you, விக்ராந்தஃ you are very brave, த்வம் you, ஸமர்தஃ are able, த்வம் you, ப்ராஜ்ஞஃ are wise.
"O foremost among the vanaras! you have trespassed the abodes of demons all alone. You are mighty and capable and wise.
ஷதயோஜநவிஸ்தீர்ண ஸ்ஸாகரோ மகராலயஃ.
விக்ரமஷ்லாகநீயேந க்ரமதா கோஷ்பதீகரிதஃ৷৷5.36.8৷৷
விக்ரமஷ்லாகநீயேந க்ரமதா கோஷ்பதீகரிதஃ৷৷5.36.8৷৷
விக்ரமஷ்லாகநீயேந by your admirable prowess, க்ரமதா advancing, ஷதயோஜநவிஸ்தீர்ணஃ extended over a hundred yojanas, மகராலயஃ abode of crocodiles, ஸாகரஃ ocean, கோஷ்பதீகரிதஃ is reduced to calf's hoof mark.
"You with your admirable prowess have reduced this ocean which is an abode of crocodiles stretching over a hundred yojanas to a cow's hoof mark.
ந ஹி த்வாஂ ப்ராகரிதஂ மந்யே வாநரஂ வாநரர்ஷப.
யஸ்ய தே நாஸ்தி ஸந்த்ராஸோ ராவணாந்நாபி ஸம்ப்ரமஃ৷৷5.36.9৷৷
யஸ்ய தே நாஸ்தி ஸந்த்ராஸோ ராவணாந்நாபி ஸம்ப்ரமஃ৷৷5.36.9৷৷
வாநரர்ஷப O bull among vanaras, யஸ்ய of whom, தே to you, ராவணாத் from Ravana, ஸந்த்ராஸஃ fear, நாஸ்தி not there, ஸம்ப்ரமஃ அபி even excitement, ந not, த்வாம் for you, ப்ராகரிதம் ordinary, வாநரம் monkey, ந மந்யே I do not think.
"I do not think you are an ordinary monkey. You have no fear or excitement about Ravana. You are a bull among vanaras.
அர்ஹஸே ச கபிஷ்ரேஷ்ட மயா ஸமபிபாஷிதும்.
யத்யஸி ப்ரேஷிதஸ்தேந ராமேண விதிதாத்மநா৷৷5.36.10৷৷
யத்யஸி ப்ரேஷிதஸ்தேந ராமேண விதிதாத்மநா৷৷5.36.10৷৷
கபிஷ்ரேஷ்ட O best among monkeys, விதிதாத்மநா by a knower of self, தேந by him, ராமேண by Rama, ப்ரேஷிதஃ sent, அஸி யதி you are, மயா by me, ஸமபிபாஷிதும் to converse, அர்ஹஸே you deserve.
"O best of monkeys! As you have been sent by Rama, the knower of the self, it is proper for me to converse with you.
ப்ரேஷயிஷ்யதி துர்தர்ஷோ ராமோ ந ஹ்யபரீக்ஷிதம்.
பராக்ரமமவிஜ்ஞாய மத்ஸகாஷஂ விஷேஷதஃ৷৷5.36.11৷৷
பராக்ரமமவிஜ்ஞாய மத்ஸகாஷஂ விஷேஷதஃ৷৷5.36.11৷৷
துர்தர்ஷஃ formidable, ராமஃ Rama, பராக்ரமம் valour, அவிஜ்ஞாய without knowing, அபரீக்ஷிதம் without testing, ந ப்ரேஷயிஷ்யதி ஹி would not send any body, விஷேஷதஃ specially, மத்ஸகாஷம் to me.
"The formidable Rama will not send any one specially to me without testing him or knowing his valour.
திஷ்ட்யா ச குஷலீ ராமோ தர்மாத்மா ஸத்யஸங்கரஃ.
லக்ஷ்மணஷ்ச மஹாதேஜாஸ்ஸுமித்ராநந்தவர்தநஃ৷৷5.36.12৷৷
லக்ஷ்மணஷ்ச மஹாதேஜாஸ்ஸுமித்ராநந்தவர்தநஃ৷৷5.36.12৷৷
திஷ்ட்யா luckily, தர்மாத்மா righteous, ஸத்யஸங்கரஃ one who follows truth, ராமஃ Rama, மஹாதேஜாஃ glorious, ஸுமித்ராநந்தவர்தநஃ enhancer of Sumitra's joy, லக்ஷ்மணஷ்ச Lakshmana also, குஷலீ well.
"To my luck, righteous Rama who abides in truth and glorious Lakshmana who enhances the joy of Sumitra are keepng well.
குஷலீ யதி காகுத்ஸ்தஃ கிஂ நு ஸாகரமேகலாம்.
மஹீஂ தஹதி கோபேந யுகாந்தாக்நிரிவோத்திதஃ৷৷5.36.13৷৷
மஹீஂ தஹதி கோபேந யுகாந்தாக்நிரிவோத்திதஃ৷৷5.36.13৷৷
காகுத்ஸ்தஃ Kakutsthas, குஷலீ யதி if he is keeping well, உத்திதஃ generated, யுகாந்தாக்நிரிவ at the time of dissolution of the era, ஸாகரமேகலாம் ocean-girdled, மஹீம் earth, கோபேந with his rage, கிம் why, ந தஹதி not burning?
"Indeed if Kakutstha is well wherefore does he not burn the ocean-girdled earth in his rage as (the earth is burnt) at the time of dissolution of the era?
அதவா ஷக்திமந்தௌ தௌ ஸுராணாமபி நிக்ரஹே.
மமைவ து ந துஃகாநாமஸ்தி மந்யே விபர்யயஃ৷৷5.36.14৷৷
மமைவ து ந துஃகாநாமஸ்தி மந்யே விபர்யயஃ৷৷5.36.14৷৷
அதவா or else, தௌ both, ஸுராணாமபி even gods, நிக்ரஹே in subduing, ஷக்திமந்தௌ both are capable, து but, மம my, துஃகாநாமேவ for my sorrow, விபர்யயஃ disaster, நாஸ்தி not there, மந்யே I think.
"Both of them are capable of subduing even the gods. I think the reversal of my fate is reason for their inaction.
கச்சிந்ந வ்யதிதோ ராமஃ கச்சிந்ந பரிதப்யதே.
உத்தராணி ச கார்யாணி குருதே புருஷோத்தமஃ৷৷5.36.15৷৷
உத்தராணி ச கார்யாணி குருதே புருஷோத்தமஃ৷৷5.36.15৷৷
ராமஃ Rama, ந வ்யதிதஃ கச்சித் whether not depressed, ந பரிதப்யதே கச்சித் indeed not suffering, புருஷோத்தமஃ great among men, உத்தராணி necessary steps, கார்யாணி action, குருதே will be carrying out perhaps?
"Is Rama the greatest among men not depressed? Does he not feel helpless? He is (perhaps) taking necessary steps (for my recovery).
கச்சிந்ந தீந ஸ்ஸம்ப்ராந்தஃ கார்யேஷு ந ச முஹ்யதி.
கச்சித்புருஷகார்யாணி குருதே நரிபதேஸ்ஸுதஃ৷৷5.36.16৷৷
கச்சித்புருஷகார்யாணி குருதே நரிபதேஸ்ஸுதஃ৷৷5.36.16৷৷
நரிபதேஃ ஸுதஃ king's son, தீநஃ depressed, ஸம்ப்ராந்தஃ perplexed, ந கச்சித் not indeed, கார்யேஷு at work, ந ச முஹ்யதி is not spoiling, புருஷகார்யாணி the actions of men of achievement, கச்சித்
குருதே surely he is doing I trust
"I suppose prince Rama is not too depressed or perplexed to attend to his work. He will (perhaps) be doing the duties expected of a manly person.
த்விவிதஂ த்ரிவிதோபாயமுபாயமபி ஸேவதே.
விஜிகீஷுஸ்ஸுஹரித்கச்சிந்மித்ரேஷு ச பரந்தபஃ৷৷5.36.17৷৷
விஜிகீஷுஸ்ஸுஹரித்கச்சிந்மித்ரேஷு ச பரந்தபஃ৷৷5.36.17৷৷
பரந்தபஃ scorcher of enemies, த்விவிதம் two kinds, உபாயம் strategies, த்ரிவிதோபாயமபி even three kinds of trategies, ஸேவதே following, விஜகீஷுஃ he who desires to be victorious, மித்ரேஷு with friends, ஸுஹரித் கச்சித் has a good team indeed
"Tell me if Rama, scorcher of enemies, desirous of victory is following a two-fold policy (confrontation and conciliation) A tough enemy cannot be defeated by following this method. A three-fold strategy has to be adopted in this case (confrontation, conciliation and creation of dissension among his foes) to be victorious. I hope he is well-disposed to his friends and has a good team!
கச்சிந்மித்ராணி லபதே மித்ரைஷ்சாப்யபிகம்யதே.
கச்சித்கல்யாணமித்த்ரஷ்ச மித்ரத்த்ரைஷ்சாபி புரஸ்கரிதஃ৷৷5.36.18৷৷
கச்சித்கல்யாணமித்த்ரஷ்ச மித்ரத்த்ரைஷ்சாபி புரஸ்கரிதஃ৷৷5.36.18৷৷
மித்ராணி allies, கச்சித் லபதே hope he will be making, மித்ரைஃ with allies, அபி அபிகம்யதே will want his friendship, கல்யாணமித்ரஷ்ச கச்சித் hope he has good allies, மித்ரைஷ்ச by his allies, அபி புரஸ்கரிதஃ honoured
"I hope he is making new friends, who desire his friendship. Hopefully, Rama is well- honoured by his allies.
கச்சிதாஷாஸ்தி தேவாநாஂ ப்ரஸாதஂ பார்திவாத்மஜஃ.
கச்சித்புருஷகாரஂ ச தைவஂ ச ப்ரதிபத்யதே৷৷5.36.19৷৷
கச்சித்புருஷகாரஂ ச தைவஂ ச ப்ரதிபத்யதே৷৷5.36.19৷৷
பார்திவாத்மஜஃ prince, தேவாநாம் of gods, ப்ரஸாதம் blessings, ஆஷாஸ்தி கச்சித் is there any hope,
புருஷகாரஂ ச his personal efforts, தைவஂ ச providence, ப்ரதிபத்யதே he obeys
"Does the prince ever seek the blessings of gods or fall back upon personal effort as well as providence?
கச்சிந்ந விகதஸ்நேஹஃ ப்ரவாஸாந்மயி ராகவஃ.
கச்சிந்மாஂ வ்யஸநாதஸ்மாந்மோக்ஷயிஷ்யதி வாநர৷৷5.36.20৷৷
கச்சிந்மாஂ வ்யஸநாதஸ்மாந்மோக்ஷயிஷ்யதி வாநர৷৷5.36.20৷৷
ராகவஃ Rama, ப்ரவாஸாத் due to separation, மயி in me விகதஸ்நேஹஃ devoid of love, ந கச்சித் suppose not, வாநர vanara, மாம் me, அஸ்மாத் from this, வ்யஸநாத் worry, மோக்ஷயிஷ்யதி கச்சித் will liberate me from this
"I hope Rama is not devoid of love towards me by my separation. O Vanara, hope he will liberate me from this misery.
ஸுகாநாமுசிதோ நித்யமஸுகாநாமநௌசிதஃ.
துஃகமுத்தரமாஸாத்ய கச்சித்ராமோ ந ஸீததி৷৷5.36.21৷৷
துஃகமுத்தரமாஸாத்ய கச்சித்ராமோ ந ஸீததி৷৷5.36.21৷৷
நித்யம் always, ஸுகாநாம் delight, உசிதஃ one who deserves, அஸுகாநாம் of difficulties, அநௌசிதஃ he does not deserve, ராகவஃ Rama, உத்தரம் later, துஃகம் sorrow, ஆஸாத்ய having experienced, ந ஸீததி கச்சித் hope he is not depressed
"I hope Rama who deserves happiness and not suffering has not become depressed now , having experienced a spate of sorrows.
கௌஸல்யாயாஸ்ததா கச்சித்ஸுமித்ராயாஸ்ததைவ ச.
அபீக்ஷ்ணஂ ஷ்ரூயதே கச்சித்குஷலஂ பரதஸ்ய ச৷৷5.36.22৷৷
அபீக்ஷ்ணஂ ஷ்ரூயதே கச்சித்குஷலஂ பரதஸ்ய ச৷৷5.36.22৷৷
கௌஸல்யாயாஃ Kausalya's, ததா in the same manner, ஸுமித்ராயாஃ Sumitra's, ததைவ ச in the same way, பரதஸ்ய Bharata's, குஷலம் welfare, அபீக்ஷ்ணம் constantly, ஷ்ரூயதே கச்சித் hope he is hearing
"I hope he regularly receives news about the welfare of Kausalya, Sumitra and Bharata.
மந்நிமித்தேந மாநார்ஹஃ கச்சிச்சோகேந ராகவஃ.
கச்சிந்நாந்யமநா ராமஃ கச்சிந்மாஂ தாரயிஷ்யதி৷৷5.36.23৷৷
கச்சிந்நாந்யமநா ராமஃ கச்சிந்மாஂ தாரயிஷ்யதி৷৷5.36.23৷৷
மாநார்ஹஃ respectable, ராகவஃ Rama, மந்நிமித்தேந on my account, ஷோகேந because of sorrow, கச்சித் I hope, ராமஃ Rama, நஅந்யமநாஃ he is not absent -minded, ந கச்சித் may be, மாம் me, கச்சித் தாரயிஷ்யதி will he save me?
"I hope respectable Rama is not too absent-minded for being immersed in sorrow on my account. Hope he will save me.
கச்சிதக்ஷௌஹிணீஂ பீமாஂ பரதோ ப்ராதரிவத்ஸலஃ.
த்வஜிநீஂ மந்த்ரிபிர்குப்தாஂ ப்ரேஷயிஷ்யதி மத்கரிதே৷৷5.36.24৷৷
த்வஜிநீஂ மந்த்ரிபிர்குப்தாஂ ப்ரேஷயிஷ்யதி மத்கரிதே৷৷5.36.24৷৷
ப்ராதரிவத்ஸலஃ devoted to brother, பரதஃ Bharata, மத்கரிதே for my sake, மந்த்ரிபிஃ with his ministers, குப்தாம் protected, பீமாம் formidable, அக்ஷௌஹிணீம் த்வஜிநீம் akshauhini army, கச்சித் ப்ரேஷயிஷ்யதி I trust he will send
"Will Bharata, the devoted brother, send his formidable army of one akshavhini protected by ministers for my cause? I trust he will. (Akshauhini = 109350 foot soldiers + 65610 horse soldiers + 21860 elephants soldiers on chariot)
வாநராதிபதிஷ்ஷீமாந்ஸுக்ரீவஃ கச்சிதேஷ்யதி.
மத்கரிதே ஹரிபிர்வீரைர்வரிதோ தந்தநகாயுதைஃ৷৷5.36.25৷৷
மத்கரிதே ஹரிபிர்வீரைர்வரிதோ தந்தநகாயுதைஃ৷৷5.36.25৷৷
மத்கரிதே for my sake, ஷ்ரீமாந் illustrious, வாநராதிபதிஃ king of vanaras, ஸுக்ரீவஃ Sugriva, தந்தநகாயுதை: those who use their teeth and nails as weapons, வீரைஃ with valiant ones, ஹரிபிஃ with vanaras, வரிதஃ surrounded, ஏஷ்வதி கச்சித் trust he will reach.
"I trust that the illustrious Sugriva surrounded by valiant vanaras who use their teeth and nails as weapons will reach this place.
கச்சிச்ச லக்ஷ்மணஷ்ஷூரஸ்ஸுமித்ராநந்தவர்தநஃ.
அஸ்த்ரவிச்சரஜாலேந ராக்ஷஸாந்விதமிஷ்யதி৷৷5.36.26৷৷
அஸ்த்ரவிச்சரஜாலேந ராக்ஷஸாந்விதமிஷ்யதி৷৷5.36.26৷৷
ஷூரஃ hero, ஸுமித்ராநந்தவர்தநஃ who enhances Sumitra's delight, அஸ்த்ரவித் a master of weapons, லக்ஷ்மணஃ Lakshmana, ஷரஜாலேந by network of arrows, ராக்ஷஸாந் demons, கச்சித் விதமிஷ்யதி trust he will blow away.
"Hope heroic Lakshmana, enhancer of the joy of Sumitra, who has mastered the use of weapons will blow away the demons through a network of arrows.
ரௌத்ரேண கச்சிதஸ்த்ரேண ஜ்வலதா நிஹதஂ ரணே.
த்ரக்ஷ்யாம்யல்பேந காலேந ராவணஂ ஸஸுஹரிஜ்ஜநம்৷৷5.36.27৷৷
த்ரக்ஷ்யாம்யல்பேந காலேந ராவணஂ ஸஸுஹரிஜ்ஜநம்৷৷5.36.27৷৷
ஜ்வலதா burning, ரௌத்ரேண with anger, அஸ்த்ரேண by weapon, ரணே in the battle, ஸஸுஹரிஜ்ஜநம் along with his relatives, நிஹதம் slain, ராவணம் Ravana, அல்பேந காலேந in a short time, த்ரக்ஷ்யாமி கச்சித் hope to see.
"Can I hope to see Ravana and his relatives slain in the battle by fiery weapons in a short time?
கச்சிந்ந தத்தேமஸமாநவர்ணஂ தஸ்யாநநஂ பத்மஸமாநகந்தி.
மயா விநா ஷுஷ்யதி ஷோகதீநஂ ஜலக்ஷயே பத்மமிவாதபேந৷৷5.36.28৷৷
மயா விநா ஷுஷ்யதி ஷோகதீநஂ ஜலக்ஷயே பத்மமிவாதபேந৷৷5.36.28৷৷
தஸ்ய his, ஹேமஸமாநவர்ணம் complexion like gold, பத்மஸமாநகந்தி fragrance like lotus, தத் that, ஆநநம் face, மயா விநா without me, ஷோகதீநம் pale with grief, ஜலக்ஷயே when water dries up, ஆதபேந due to heat, பத்மமிவ like a lotus, ந ஷுஷ்யதி கச்சித் not scorched
"Hope, Rama's moon-like face without me with its golden complexion and lotus fragrance must not have been pale and withered with tears like the lotus in a pond scorched by the heat.
தர்மாபதேஷாத்த்யஜதஷ்ச ராஜ்யஂ மாஂ சாப்யரண்யஂ நயதஃ பதாதிம்.
நாஸீத்வ்யதா யஸ்ய ந பீர்ந ஷோகஃ கச்சித்ஸ தைர்யஂ ஹரிதயே கரோதி৷৷5.36.29৷৷
நாஸீத்வ்யதா யஸ்ய ந பீர்ந ஷோகஃ கச்சித்ஸ தைர்யஂ ஹரிதயே கரோதி৷৷5.36.29৷৷
தர்மாபதேஷாத் for the cause of establishing righteousness, ராஜ்யம் sovereignty, த்யஜதஃ given up, மாஂ சாபி including me, பதாதிம் on foot, அரண்யம் to the forest, நயதஃ conducted, யஸ்ய whose, வ்யதா agony, நாஸீத் not shown, பீஃ fear, ந not, ஷோகஃ grief, ந not, ஸஃ he, ஹரிதயே at heart, தைர்யம் courage, கரோதி கச்சித் will sustain I hope.
"Rama has given up sovereignty for the sake of establishing righteousness and led me into the forest on foot.He had not then felt any fear, anxiety or grief at heart.Rama showed patience, instead. Hope he retains them.
ந சாஸ்ய மாதா ந பிதா ச நாந்யஃ ஸ்நேஹாத்விஷிஷ்டோஸ்தி மயா ஸமோ வா.
தாவத்த்வஹஂ தூத ஜிஜீவிஷேயஂ யாவத்ப்ரவரித்திஂ ஷரிணுயாஂ ப்ரியஸ்ய৷৷5.36.30৷৷
தாவத்த்வஹஂ தூத ஜிஜீவிஷேயஂ யாவத்ப்ரவரித்திஂ ஷரிணுயாஂ ப்ரியஸ்ய৷৷5.36.30৷৷
அஸ்ய his, ஸ்நேஹாத் due to love, மயா with me, ஸமோ வா equal or, விஷிஷ்டஃ superior, மாதா mother, ந not, பிதா father, ந not, அந்யஃ any one else, நாஸ்தி not there, தூத messenger, ப்ரியஸ்ய beloved's, ப்ரவரித்திம் news, யாவத் until, ஷரிணுயாம் I may hear, தாவத்து so long, அஹம் I, ஜிஜீவிஷேயம் I wish to survive.
"His love for me is superior to his love for his father, mother or any one else. O messenger, I wish to survive till I hear any news from my dear lord."
இதீவ தேவீ வசநஂ மஹார்தஂ தஂ வாநரேந்த்ரஂ மதுரார்தமுக்த்வா.
ஷ்ரோதுஂ புநஸ்தஸ்ய வசோபிராமஂ ராமார்தயுக்தஂ விரராம ராமா৷৷5.36.31৷৷
ஷ்ரோதுஂ புநஸ்தஸ்ய வசோபிராமஂ ராமார்தயுக்தஂ விரராம ராமா৷৷5.36.31৷৷
தேவீ queen, தஂ வாநரேந்த்ரம் that vanara leader, மஹார்தம் very meaningful, மதுரார்தம் sweet, வசநம் word, உக்த்வா having spoken, தஸ்ய his, அபிராமம் loving Rama, ராமார்தயுக்தம் said for Rama's cause, வசஃ word, புநஃ again, ஷ்ரோதும் to hear, விரராம stopped.
The god-like lady, having spoken to the vanara leader in a very meaningful and sweet manner about her beloved Rama, she remained silent, waiting to hear Hanuman's
attractive words of description of Rama once again.
ஸீதாயா வசநஂ ஷ்ருத்வா மாருதிர்பீமவிக்ரமஃ.
ஷிரஸ்யஞ்ஜலிமாதாய வாக்யமுத்தரமப்ரவீத்৷৷5.36.32৷৷
ஷிரஸ்யஞ்ஜலிமாதாய வாக்யமுத்தரமப்ரவீத்৷৷5.36.32৷৷
பீமவிக்ரமஃ fearsome power, மாருதிஃ Maruti, ஸீதாயாஃ Sita's, வசநம் word, ஷ்ருத்வா on hearing, ஷிரஸி on his head, அஞ்ஜலிம் both his hands, ஆதாய placing, உத்தரம் reply, வாக்யம் words, அப்ரவீத் said.
Having heard Sita, Hanuman endowed with fearsome power placed his folded hands on his head and said this:
ந த்வாமிஹஸ்தாஂ ஜாநீதே ராமஃ கமலலோசநே.
தேந த்வாஂ நாநயத்யாஷு ஷசீமிவ புரந்தரஃ৷৷5.36.33৷৷
தேந த்வாஂ நாநயத்யாஷு ஷசீமிவ புரந்தரஃ৷৷5.36.33৷৷
கமலலோசநே lotus-eyed, த்வாம் you, இஹஸ்தாம் being here, ராமஃ Rama, ந ஜாநீதே he does not know, தேந therefore, புரந்தரஃ Indra, ஷசீமிவ like Sachi, த்வாம் you, ஆஷு immediately, நாநயதி he is not taking away.
"O lotus-eyed one! Rama knows not that you are here. Therefore he has not taken you away immediately as did Indra to rescue his wife Sachi.
ஷ்ருத்வைவ து வசோ மஹ்யஂ க்ஷிப்ரமேஷ்யதி ராகவஃ.
சமூஂ ப்ரகர்ஷந்மஹதீஂ ஹர்யரிக்ஷகணஸங்குலாம்৷৷5.36.34৷৷
சமூஂ ப்ரகர்ஷந்மஹதீஂ ஹர்யரிக்ஷகணஸங்குலாம்৷৷5.36.34৷৷
மஹ்யஂ my, வசஃ word, ஷ்ருத்வைவ து after hearing, ராகவஃ Rama, ஹர்யரிக்ஷகணஸங்குலாம் troops of vanaras and bears, மஹதீம் huge, சமூம் army, ப்ரகர்ஷந் leading, க்ஷிப்ரம் at once, ஏஷ்யதி will approach.
விஷ்டம்பயித்வா பாணௌகைரக்ஷோப்யஂ வருணாலயம்.
கரிஷ்யதி புரீஂ லங்காஂ காகுத்ஸ்தஃ ஷாந்தராக்ஷஸாம்৷৷5.36.35৷৷
கரிஷ்யதி புரீஂ லங்காஂ காகுத்ஸ்தஃ ஷாந்தராக்ஷஸாம்৷৷5.36.35৷৷
காகுத்ஸ்தஃ Kakutstha, அக்ஷோப்யம் imperturbable, வருணாலயம் abode of Varuna, பாணௌகைஃ by torrent of arrows, விஷ்டம்பயித்வா make still, லங்காஂ புரீம் city of Lanka, ஷாந்தராக்ஷஸாம் all the demons, கரிஷ்யதி will make.
"Kakutstha Rama will still the imperturbable abode of Varuna (ocean) by the torrent of his arrows and rid the city of Lanka of all the demons.
தத்ர யத்யந்தரா மரித்யுர்யதி தேவாஸ்ஸஹாஸுராஃ.
ஸ்தாஸ்யந்தி பதி ராமஸ்ய ஸ தாநபி வதிஷ்யதி৷৷5.36.36৷৷
ஸ்தாஸ்யந்தி பதி ராமஸ்ய ஸ தாநபி வதிஷ்யதி৷৷5.36.36৷৷
தத்ர there, ராமஸ்ய Rama's, பதி on his way, அந்தரா in between, மரித்யுஃ death, ஸஹாஸுராஃ including all demons, தேவாஃ gods, ஸ்தாஸ்யந்தி யதி if they obstruct, ஸஃ he, தாநபி even them, வதிஷ்யதி will slay.
"Thereafter, whoever comes Rama's way, be it gods or demons or even death or any one else he will destroy them.
தவாதர்ஷநஜேநார்யே ஷோகேந ஸ பரிப்லுதஃ.
ந ஷர்ம லபதே ராமஸ்ஸிஂஹார்தித இவ த்விபஃ৷৷5.36.37৷৷
ந ஷர்ம லபதே ராமஸ்ஸிஂஹார்தித இவ த்விபஃ৷৷5.36.37৷৷
ஆர்யே O noble lady!, ஸஃ ராமஃ that Rama, தவ your, அதர்ஷநஜேந on account of not seeing you, ஷோகேந in sorrow, பரிப்லுதஃ immersed, ஸிஂஹார்திதஃ tormented by a lion, த்விபஃ இவ like an elephant, ஷர்ம ந லபதே is not happy.
"O noble lady! not being able to see you, Rama is immersed in an ocean of sorrow, he has no solace like an elephant tormented by a lion.
மலயேந ச விந்த்யேந மேருணா மந்தரேண ச.
தர்துரேண ச தே தேவி ஷபே மூலபலேந ச৷৷5.36.38৷৷
யதா ஸுநயநஂ வல்கு பிம்போஷ்டஂ சாரு குண்டலம் .
முகஂ த்ரக்ஷ்யஸி ராமஸ்ய பூர்ணசந்த்ரமிவோதிதம்৷৷5.36.39৷৷
தர்துரேண ச தே தேவி ஷபே மூலபலேந ச৷৷5.36.38৷৷
யதா ஸுநயநஂ வல்கு பிம்போஷ்டஂ சாரு குண்டலம் .
முகஂ த்ரக்ஷ்யஸி ராமஸ்ய பூர்ணசந்த்ரமிவோதிதம்৷৷5.36.39৷৷
தேவி O Sita, மலயேந ச by Malaya mountain, விந்த்யேந by Vindhya, மேருணா by Meru, தர்துரேண by Dardura, மூலபலேந by roots and fruits, தே to you, ஷபே I swear, யதா as, ஸுநயநம் with beautiful eyes, வல்கு பிம்போஷ்டம் lips like bimba fruit, சாரு குண்டலம் with lovely ear-rings, உதிதம் risen, பூர்ணசந்த்ரமிவ like the full-moon, ராமஸ்ய Rama's, முகம் face, த்ரக்ஷ்யஸி you will see.
"O Sita! I swear in the name of mountains like Malaya, Vindhya, Meru, and Dardura (the abodes of monkeys and bears) and by the roots and fruits as well (which are the food of vanaras). you will soon behold Rama with beautiful eyes, red lips like bimba fruit, lovely ear-rings and a countenance resembling the full moon.
க்ஷிப்ரஂ த்ரக்ஷ்யஸி வைதேஹி ராமஂ ப்ரஸ்ரவணே கிரௌ.
ஷதக்ரதுமிவாஸீநஂ நாகராஜஸ்ய மூர்தநி৷৷5.36.40৷৷
ஷதக்ரதுமிவாஸீநஂ நாகராஜஸ்ய மூர்தநி৷৷5.36.40৷৷
வைதேஹி Vaidehi, ப்ரஸ்ரவணே கிரௌ on mount Prasravana, ராமம் Rama, நாகராஜஸ்ய elephant's, மூர்தநி on the back, ஆஸீநம் seated, ஷதக்ரதும் இவ like Indra who has performed a hundred sacrifices, க்ஷிப்ரம் soon, த்ரக்ஷ்யஸி you will see.
"O Vaidehi, you will soon see Rama seated on the Prasravana mountain just as Indra (who performed a hundred sacrifices) seated on the back of the king of elephants.
ந மாஂஸஂ ராகவோ புஙக்தே ந சாபி மது ஸேவதே.
வந்யஂ ஸுவிஹிதஂ நித்யஂ பக்தமஷ்நாதி பஞ்சமம்৷৷5.36.41৷৷
வந்யஂ ஸுவிஹிதஂ நித்யஂ பக்தமஷ்நாதி பஞ்சமம்৷৷5.36.41৷৷
ராகவஃ Rama, மாஂஸம் meat, ந புஙக்தே not eating, மதுசாபி even wine, ந ஸேவதே he is not taking, நித்யம் always, பஞ்சமம் fifth meal, ஸுவிஹிதம் prescribed for, வந்யம் available in the forest, புக்தம் food, அஷ்நாதி eats.
"Rama is not eating meat, nor drinking wine. He takes only the one fifth of a meal
(sanctioned for an ascetic) available in the forest.
நைவ தஂஷாந்ந மஷகாந்ந கீடாந்ந ஸரீஸரிபாந்.
ராகவோபநயேத்காத்ராத்த்வத்கதேநாந்தராத்மநா৷৷5.36.42৷৷
ராகவோபநயேத்காத்ராத்த்வத்கதேநாந்தராத்மநா৷৷5.36.42৷৷
ராகவஃ Rama, த்வத்கதேந thinking of you, அந்தராத்மநா with heart, காத்ராத் from his limbs, தஂஷாந் flies, நைவ அபநயேத் will not drive away, மஷகாந் mosquitoes, ந not, கீடாந் insects, ந not, ஸரீஸரிபாந் serpents, ந not.
"Since you left, Rama has been always thinking sincerely of you, no longer drives away flies or mosquitoes nor insects or serpents from his body (his mind entirely fixed on you).
நித்யஂ த்யாநபரோ ராமோ நித்யஂ ஷோகபராயணஃ.
நாந்யச்சிந்தயதே கிஞ்சித்ஸ து காமவஷஂ கதஃ৷৷5.36.43৷৷
நாந்யச்சிந்தயதே கிஞ்சித்ஸ து காமவஷஂ கதஃ৷৷5.36.43৷৷
ராமஃ Rama, நித்யம் ever, த்யாநபரஃ reflecting on you, நித்யம் ever, ஷோகபராயணஃ totally given to grief, ஸஃ he, காமவஷஂ கதஃ absorbed in love for you, அந்யத் no other thoughts, ந சிந்தயதே he is not thinking.
"Rama is always lost in thought. He is totally given to grief. Absorbed in love for you, he thinks of none else৷৷
அநித்ரஸ்ஸததஂ ராமஸ்ஸுப்தோபி ச நரோத்தமஃ.
ஸீதேதி மதுராஂ வாணீஂ வ்யாஹரந்ப்ரதிபுத்யதே৷৷5.36.44৷৷
ஸீதேதி மதுராஂ வாணீஂ வ்யாஹரந்ப்ரதிபுத்யதே৷৷5.36.44৷৷
ராமஃ Rama, ஸததம் always, அநித்ரஃ he does not sleep, நரோத்தமஃ best of men, ஸுப்தோபி even if he sleeps, ஸீதேதி calling out 'Sita', மதுராம் sweet, வாணீம் voice, வ்யாஹரந் uttering, ப்ரதிபுத்யதே he wakes up.
"Rama, the best of men never goes to sleep and even if he drops off to sleep he mutters 'Sita, Sita!' in a sweet voice in his sleep.
தரிஷ்ட்வா பலஂ வா புஷ்பஂ வா யத்வாந்யத்ஸுமநோஹரம்.
பஹுஷோ ஹா ப்ரியேத்யேவஂ ஷ்வஸஂஸ்த்வாமபிபாஷதே৷৷5.36.45৷৷
பஹுஷோ ஹா ப்ரியேத்யேவஂ ஷ்வஸஂஸ்த்வாமபிபாஷதே৷৷5.36.45৷৷
பலஂ வா fruit or, புஷ்பஂ வா or flowers, யத்வா such similar, ஸுமநோஹரம் delightful, அந்யத் any other thing, தரிஷ்ட்வா seeing, ஷ்வஸந் while, ஹா ப்ரியேத்யேவம் alas, darling, த்வாம் you, பஹுஷஃ in many, அபிபாஷதே speaks.
"Sighing deeply whenever Rama sees a fruit or a flower or any such delightful thing, he remembers you and calls you out again and again, saying, 'alas, my darling !'
ஸ தேவி நித்யஂ பரிதப்யமாந ஸ்த்வாமேவ ஸீதேத்யபிபாஷமாணஃ.
தரிதவ்ரதோ ராஜஸுதோ மஹாத்மா தவைவ லாபாய கரிதப்ரயத்நஃ৷৷5.36.46৷৷
தரிதவ்ரதோ ராஜஸுதோ மஹாத்மா தவைவ லாபாய கரிதப்ரயத்நஃ৷৷5.36.46৷৷
தேவி god-like lady, மஹாத்மா great self, ஸஃ Rama, ராஜஸுதஃ son of a king, நித்யம் always, பரிதப்யமாநஃ suffering, ஸீதேதி saying Sita, த்வாமேவ you only, அபிபாஷமாணஃ keeps talking in the air, தரிதவ்ரதஃ firm in his decision, தவ your, லாபாய to secure you only, கரிதப்ரயத்நஃ makes efforts.
"O divine lady! prince Rama is ceaselessly suffering. He keeps talking to you in air. The determined Rama is only thinking of your recovery ".
ஸா ராமஸங்கீர்தநவீதஷோகா ராமஸ்ய ஷோகேந ஸமாநஷோகா.
ஷரந்முகே ஸாம்புதஷேஷசந்த்ரா நிஷேவ வைதேஹஸுதா பபூவ৷৷5.36.47৷৷
ஷரந்முகே ஸாம்புதஷேஷசந்த்ரா நிஷேவ வைதேஹஸுதா பபூவ৷৷5.36.47৷৷
ராமஸ்ய Rama's, ஷோகேந because of his sorrow, ஸமாநஷோகா equally sad, ராமஸங்கீர்தநவீதஷோகா devoid of sorrow on hearing about Rama, ஸா she, வைதேஹஸுதா the daughter of Videha, ஷரந்முகே at the advent of autumn, ஸாம்புதஷேஷசந்த்ரா Moon muffled by clouds, நிஷேவ like the night, பபூவ appeared.
Her sorrow was mitigated by references made by Hanuman about Rama.She felt equally sad when she heard about Rama's agony. The princess from Videha appeared like a night at the advent of autumn, with the Moon looking partly muffled by clouds and partly bright.
இத்யார்ஷே ஷ்ரீமத்ராமாயணே வால்மீகீய ஆதிகாவ்யே ஸுந்தரகாண்டே ஷட்த்ரிஂஷஸ்ஸர்கஃ৷৷
Thus ends the thirtysixth sarga of Sundarakanda of the holy Ramayana, the first epic composed by sage Valmiki.